1. Alen là gì?
- Alen (Allele) là các trạng thái khác nhau trên cùng một gen. Alen cũng được coi là một đoạn ADN bởi bản chất nó cũng mang các chức năng di truyền nhất định nhưng nó lại được sinh ra do đột biến. Alen có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện trên gen.
- Một gen có thể có nhiều alen khác nhau hoặc chỉ có 1 alen. Vì mỗi gen sẽ quy định một tính trạng của cơ thể nên alen trên gen cũng sẽ quy định cùng một tính trạng đó nhưng nó có thể biểu hiện giống hoặc khác nhau.
- Sự đột biến trên gen hiểu đơn giản như sau: Gen (ADN) gồm một cặp nhiễm sắc thể tương đồng tạo từ một chuỗi các nucleotide A, T, G và X. Theo quy luật di truyền thì A liên kết với T , X liên kết với G. Quá trình liên kết này sẽ tạo thành ADN. Nếu có một tác nhân nào đó khiến A không liên kết với T và G không liên kết với X thì sẽ gây ra đột biến.
2. Cặp alen là gì?
- Khi hai alen cùng nằm trên một gen và nằm tương ứng trên cặp nhiễm sắc thể tương đồng của sinh vật lưỡng bội được gọi là cặp alen. Các alen này có thể cùng nhau hoặc khác nhau, nằm cùng trên một locus gen. Các alen này quy định một cặp tính trạng tương phản hoặc nhiều cặp tính trạng không tương phản.
Đăng ký ngay để được các thầy cô ôn tập kiến thức và xây dựng lộ trình ôn thi tốt nghiệp THPT môn Sinh đạt điểm 9+ bạn nhé!
3. Hiện tượng đa alen
- Trong thực tế, trên gen thường có nhiều hơn 2 alen và được gọi là đa alen. Các alen là những trạng thái cấu trúc khác nhau của cùng một gen phát sinh do đột biến.
- Nếu một gen trên NST thường có n alen khác nhau thì trong quần thể có n(n+1)/2 kiểu gen, có n kiểu đồng hợp và n(n-1)/2 dị hợp.
4. Ví dụ về alen
- Trong locus gen quy định hoa màu đỏ. Khi liên kết nucleotide đột biến => làm thay đổi một số tính trạng ở rễ, lá, cành... nhưng vẫn giữ nguyên tính trạng hoa màu đỏ. Như vậy trên gen này có 2 alen.
- Bình thường, tính trạng hoa màu tím, nhưng sau đó phát sinh thêm tính trạng hoa trắng => trên locus gen quy định màu hoa có cặp alne tương đồng A quy định màu hoa tím, a là màu hoa trắng.
- Alen lặn chỉ biểu hiện ra trạng thái ở dạng đồng hợp lặn nên phải qua nhiều thế hệ mới phát sinh ra tính trạng.
Alen là khái niệm phức tạp như mã gen di truyền của con người và sinh vật. Nhiều trường hợp thuật ngữ alen và gen được dùng chung với nhau nhưng về bản chất chúng lại khác nhau. Hy vọng qua bài viết trên các em học sinh đã hiểu rõ alen là gì và chức năng di truyền của nó trong chương trình sinh học 12. Để học và ôn thi sinh tốt nghiệp THPT tốt hơn, các em đừng quên truy cập vào trang web vuihoc.vn nhé!
>> Mời bạn xem thêm:
- Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen
- Quy luật phân li độc lập
- Quy luật phân li
