Đau dây thần kinh liên sườn là gì?
Đau dây thần kinh liên sườn là tình trạng người bệnh bị đau do thần kinh ở vùng tương ứng với các dây thần kinh liên sườn, thường là ở phần khung xương sườn, ngực và bụng.
Hệ thống thần kinh giao cảm (SNS) có trách nhiệm gửi thông tin về cảm giác cơ thể và những thay đổi đến não. Đau dây thần kinh xảy ra khi các dây thần kinh cảm giác bị kích thích hoặc trở nên quá nhạy cảm..
Nguyên nhân
Đau dây thần kinh liên sườn là một thuật ngữ bao quát đề cập đến bất kỳ cơn đau thần kinh nào ở các dây thần kinh liên sườn. Nguyên nhân gây ra có thể là một hoặc nhiều tình trạng khác nhau.
Một trong những nguyên nhân phổ biến của đau dây thần kinh liên sườn là do kích thích mô và dây thần kinh sau khi phẫu thuật cắt lồng ngực.
Nguyên nhân phổ biến khác của đau dây thần kinh liên sườn là sự tái hoạt của nhiễm herpes hoặc bệnh zona (giời leo). Sự tái hoạt động của vi-rút này không phải là một bệnh nhiễm trùng đang hoạt động nhưng gây phát ban và gây đau. Vùng ảnh hưởng thường xung quanh ngực và bụng.
Bệnh giời leo có thể gây đau dây thần kinh liên sườn do dẫn đến tình trạng viêm các rễ thần kinh cột sống. Một số nguyên nhân khác được ghi nhận gây đau dây thần kinh liên sườn bao gồm:
- Chấn thương;
- Tăng trưởng tế bào quá mức xung quanh các dây thần kinh liên sườn, chẳng hạn như do ung thư hoặc nhiễm trùng;
- Một số phẫu thuật khác như thay thế dẫn lưu màng phổi hoặc cắt bỏ vú;
- Mang thai (mặc dù trường hợp này hiếm gặp).
Các triệu chứng của đau dây thần kinh liên sườn
Mặc dù có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra đau dây thần kinh liên sườn, tình trạng này có thể xuất hiện với nhiều triệu chứng giống nhau bao gồm:
- Cảm giác đau nhói, châm chích, rát hoặc đau nhức ở xương sườn, ngực hoặc bụng;
- Ngứa ran và tê ở xương sườn, ngực hoặc bụng;
- Giảm chức năng vận động xung quanh khu vực bị ảnh hưởng (trong trường hợp nghiêm trọng).
Các triệu chứng này có thể liên tục hoặc ngắt quãng thường liên quan đến mức độ nghiêm trọng của tình trạng và nguyên nhân gây ra. Các triệu chứng cũng có thể kéo dài trong một thời gian dài ngay cả khi nguyên nhân ban đầu đã thuyên giảm.
Đau dây thần kinh liên sườn trong thai kỳ
Phụ nữ mang thai đôi khi có thể bị đau dây thần kinh liên sườn. Tình trạng này là do trong thời gian mang thai với nhiều sự thay đổi có thể ảnh hưởng đến tủy sống và dây thần kinh của thai phụ.
Như một nghiên cứu giải thích có một số nguyên nhân gây ra tình trạng này, ví dụ như tử cung ngày càng lớn có thể gây áp lực lên các dây thần kinh liên sườn dưới, có thể gây kích thích các dây thần kinh giữa các đốt sống của một người.
Chứng đau dây thần kinh liên sườn không thật sự phổ biến trong thai kỳ. Đau dây thần kinh liên sườn khi mang thai thường thuyên giảm sau khi sinh.
Điều trị
Đau dây thần kinh liên sườn có thể do nhiều tình trạng khác nhau, vì vậy việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ cho phép bác sĩ đề xuất các lựa chọn điều trị cụ thể phù hợp nhất với nguyên nhân cơ bản.
Ví dụ: nếu cơn đau dây thần kinh liên sườn do phẫu thuật cắt bỏ vú, bác sĩ thường sẽ kê một số loại thuốc giảm đau thích hợp như:
- Opioid;
- Thuốc thoa ngoài da, chẳng hạn như capsaicin;
- Thuốc chống co giật;
- Thuốc chống viêm không steroid;
- Kích ứng thần kinh dưới da bằng xung điện;
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng, chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc hoặc chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine.
Có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau này để điều trị chứng đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona, kích ứng dây thần kinh thực vật hoặc vô căn. Ngoài ra, khi đau dây thần kinh liên sườn do bệnh zona, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc để điều trị.
Tuy nhiên, đau dây thần kinh liên sườn có thể rất khó điều trị và các triệu chứng có thể kéo dài. Một số nguyên nhân cơ bản của đau dây thần kinh liên sườn không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị điển hình.
Khi nào đến gặp bác sĩ
Đau dây thần kinh liên sườn mãn tính có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Tình trạng này có thể cực kỳ khó chịu. Đau mãn tính do đau dây thần kinh liên sườn cũng có thể dẫn đến giảm vận động và chất lượng giấc ngủ kém khiến người bệnh khó thở.
Ngoài ra, đau dây thần kinh liên sườn có một số triệu chứng chung với các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng khác bao gồm:
- Gãy xương sườn;
- Xẹp đốt sống;
- Tổn thương tim hoặc phổi;
- Viêm màng phổi;
- Hội chứng Tietze;
- Khối u, ung thư ác tính;
- Thuyên tắc phổi.
Vì lý do này, điều quan trọng đối với bất kỳ ai bị đau dây thần kinh liên sườn kéo dài hoặc cấp tính là phải đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Phòng ngừa
Đau dây thần kinh liên sườn có rất nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc phòng tránh có thể gặp nhiều khó khăn.
Khi nguyên nhân của đau dây thần kinh liên sườn có thể là do phẫu thuật mở lồng ngực, việc phòng ngừa hiệu quả nhất là giảm nguy cơ bằng cách ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương.
Với đau dây thần kinh liên sườn do zona, chiến lược phòng ngừa hiệu quả nhất là giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm căn bệnh này ngay từ đầu. Ví dụ, nên chủng ngừa bệnh zona, nghiên cứu cho thấy làm giảm khả năng mắc bệnh zona xuống 51%. Thuốc chủng ngừa bệnh zona cũng làm giảm 66% nguy cơ bị đau do bệnh zona.
Tóm lược
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng đau dây thần kinh liên sườn như nhiễm trùng, ung thư, viêm nhiễm và chấn thương thể chất.
Đau dây thần kinh liên sườn có thể rất khó điều trị, ngoài việc có nhiều nguyên nhân góp phần gây nên, một số nguyên nhân của đau dây thần kinh liên sườn không đáp ứng tốt với các lựa chọn điều trị điển hình.
Xem thêm: Nguyên nhân và điều trị chèn ép rễ thần kinh ở lưng
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp