Hành tăm còn được gọi là củ nén hay củ ném, là một loại gia vị đặc trưng thuộc họ hành tỏi. Loại củ này nổi bật với kích thước nhỏ, mùi hăng nồng và vị cay đặc trưng, thường được sử dụng trong nhiều món ăn truyền thống của Việt Nam như cháo lươn, cháo trai,... Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết hành tăm là gì cũng như những lợi ích của hành tăm bạn nhé!
Hành tăm là gì?
Hành tăm, được biết đến với tên khoa học là Allium Odorum L, hoặc còn được gọi là củ nén, là một loại củ nhỏ thuộc họ hành tỏi. So với các loại củ khác trong họ hành, hành tăm có kích thước nhỏ hơn nhiều. Tùy thuộc vào vùng miền, hành tăm còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như củ thun, mùn thun, củ ném, hành hoa, hành tung hay hành chăm,...
Hành tăm thường mọc rộng rãi ở những vùng đất khô cằn của miền Trung, từ tỉnh Quảng Ngãi cho đến Nghệ An và Thanh Hóa ở Bắc Bộ. Trong thời gian gần đây, diện tích trồng hành tăm đã mở rộng ra cả khu vực Bắc Bộ như Hòa Bình và Thái Bình, cũng như trở thành loại cây trồng phổ biến ở các tỉnh Tây Nguyên và Nam Bộ.
Thời điểm thu hoạch thường diễn ra vào mùa hè thu, hành tăm được sử dụng khi còn tươi hoặc có thể được ngâm để sử dụng lâu dài. Mặc dù củ nén có kích thước bé nhỏ nhưng lại tỏa ra một hương thơm đặc trưng, không thể thiếu trong nhiều món ăn như cháo lươn, cháo ngao, cháo trai, canh gà, cá đồng,...
Lợi ích tuyệt vời của hành tăm là gì?
Đọc tới đây chắc ai cũng biết được hành tăm là gì rồi phải không? Vậy có những lợi ích gì khi dùng hành tăm? Theo y học cổ truyền, hành tăm hay còn gọi là củ nén, là một loại củ có tính nóng, vị cay và mùi hăng nồng, có tác dụng tiêu đờm, giảm ho, ra mồ hôi, lợi tiểu, sát khuẩn, giải độc, trị cảm thương hàn, chữa côn trùng cắn và ngộ độc chì.
Dưới đây là một số bài thuốc từ hành tăm:
- Trị cảm hàn: Giã nhỏ hành tăm, hòa với nước ấm để uống và dùng để đánh gió.
- Chữa trướng bụng, bí tiểu tiện: Giã hành tăm sao nóng và đắp vùng bụng dưới. Trẻ nhỏ bí đái có thể dùng 4g hành tăm giã, chưng cách thủy với một chén sữa mẹ, cho uống nóng.
- Chữa ho gà: Giã củ hoặc lá hành tăm với đường phèn, hấp cơm hoặc chưng cách thủy, chắt lấy nước uống.
- Chữa rắn độc và sâu bọ cắn: Nhai 7 củ hành tăm, nuốt nước và đắp bã vào vết cắn, sau đó tìm thuốc khác.
- Phòng cảm lạnh: Sau khi đi mưa về, nhai một nắm hành tăm và nuốt với một chén rượu trắng.
- Điều trị ứ máu do thương tích: Sử dụng nước nấu từ củ hành tăm để rửa vết thương, sau đó giã củ tươi để đắp.
- Giải cảm do thời tiết: Nấu cháo gạo tẻ, giã 20 củ hành tăm cho vào cháo và thêm một thìa giấm ăn khi còn nóng.
- Giải trúng gió cấm khẩu: Giã 10g hành tăm, ép lấy nước và dùng lông gà quét vào cổ họng để gây nôn.
- Chữa lòi dom (thoát giang): Giã 10 tép hành tăm, xào nóng để xông sau khi rửa sạch hậu môn.
- Giải độc thức ăn, ngộ độc chì: Giã 6g hành tăm, hòa với rượu để uống.
- Trị thổ tả nguy cấp: Giã nát 100g hành tăm sao nóng và chườm lên rốn, khi nguội thì thay mới, làm vài lần trong ngày sẽ khỏi.
- Đuổi côn trùng chui vào tai: Vắt nước củ hành nhỏ vào tai, côn trùng sẽ tự chui ra.
- Trị nghẹt mũi, thở không thông: Sắc nước hành tăm uống ngày 2 - 3 lần.
- Giun chui ống mật: Giã 80g hành tăm, vắt lấy nước cốt trộn với 40ml dầu vừng hoặc dầu lạc để uống.
- Chữa chảy máu cam: Nấu cháo với 100g hành tăm cả rễ, thêm ít giấm, ăn nóng.
- Trẻ em hói đầu: Nấu nước hành tăm gội đầu rồi giã nát trộn với ít mật để bôi lên chỗ hói.
- Chữa mụn nhọt: Nướng củ hành tăm, giã nát và đắp vào mụn nhọt khi còn nóng.
- Kháng khuẩn vết thương: Giã nát hành tăm, đun sôi lấy nước rửa vết thương.
- Chữa tai biến mạch máu não: Giã nát nắm hành tăm trộn với nước tiểu trẻ em, chắt lấy nước uống.
- Chữa viêm tuyến vú: Hấp 20 - 30g hành tăm, đắp chườm vào chỗ đau.
- Chữa đau thần kinh sườn: Giã 100g hành tăm tươi, 2 củ gừng sống, 2 miếng củ cải trắng, sao nóng và đắp vào chỗ đau.
- Chữa viêm khớp: Giã 60g hành tăm, 15g gừng già, trộn với rượu trắng, đánh đều và đắp vào chỗ đau.
- Chữa tay chân tê: Đun 62g hành tăm, 16g gừng, 3g ớt, uống ngày 2 lần.
Lưu ý rằng hành tăm không nên dùng chung với mật ong vì có thể gây buồn nôn, chóng mặt. Ngoài ra, hành tăm kỵ với thuốc thường sơn, thục địa và sinh địa. Trong tháng giêng, hạn chế ăn nhiều hành tăm để tránh bị chứng phong trên mặt.
Phương pháp bảo quản hành tăm
Hành tăm nên được để trong rổ thưa ở nơi khô ráo và thoáng mát. Thỉnh thoảng, hãy mang hành ra phơi ở chỗ râm mát để giữ cho hành luôn khô và tươi. Khi cần sử dụng, bạn chỉ cần chà nhẹ trong lòng bàn tay để lớp vỏ ngoài bong ra một cách dễ dàng.
Để có sẵn hành tăm cho việc giải cảm, bạn có thể ngâm hành tăm với rượu. Khi bị cảm, bạn chỉ cần uống một chút rượu hành tăm và xoa lên cơ thể, điều này giúp giải cảm nhanh chóng và hiệu quả.
Hành tăm là một loại gia vị vô cùng có lợi cho sức khỏe, đáng để bạn kết hợp vào bữa ăn hàng ngày. Việc sử dụng hành tăm thường xuyên trong các món ăn không chỉ mang đến hương vị đặc trưng mà còn giúp cơ thể hấp thu nhiều dưỡng chất quý báu. Hy vọng bài viết của Nhà thuốc Long Châu đã trả lời giúp bạn câu hỏi hành tăm là gì.
Xem thêm:
- Dinh dưỡng là gì và các chất dinh dưỡng có vai trò như thế nào?
- Gạo nếp than có công dụng gì? Các món nếp than ngon miệng dễ làm