Ung thư dạ dày (hay gặp nhất là ung thư biểu mô dạ dày) là một căn bệnh phức tạp, phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn có đặc điểm riêng và ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe của người bệnh.
Theo hệ thống phân loại TNM của Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ AJCC, ung thư dạ dày được chia làm 5 giai đoạn, lần lượt từ 0 đến 4. Việc phân loại này được dựa trên 3 các tiêu chí chính:
- Phạm vi (kích thước) của khối u
- Sự lây lan đến các hạch bạch huyết gần đó
- Sự di căn đến các vị trí xa
Các giai đoạn ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày giai đoạn 0 (giai đoạn đầu)
Trong giai đoạn 0, ung thư dạ dày sẽ bắt đầu được hình thành từ các tế bào bất thường (tế bào ung thư) nằm trong lớp niêm mạc của dạ dày hoặc lớp trên cùng của niêm mạc dạ dày và chưa phát triển xuống các lớp sâu hơn. Kích thước khối u giai đoạn này rất bé, cấu trúc dạ dày vẫn chưa bị đảo lộn và chưa có tình trạng di căn.
Do đó, giai đoạn 0 còn được gọi là giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ hoặc chứng loạn sản bậc cao.
Ung thư dạ dày giai đoạn 1
Sang đến giai đoạn 1, các tế bào ung thư đã xâm lấn xuống các lớp của niêm mạc dạ dày (lớp thứ 2 và lớp thứ 3) làm thay đổi cấu trúc của thành dạ dày. Có thể đã xuất hiện tình trạng di căn các tế bào ung thư sang các hạch bạch huyết lân cận. Số lượng hạch bạch huyết bị di căn trong giai đoạn này nhỏ hơn 6 hạch bạch huyết.
Ở giai đoạn 1 bệnh ung thư dạ dày có một trong những biểu hiện sau đây:
- Khối u chỉ xâm lấn vào lớp thứ hai của thành dạ dày phần dưới niêm mạc nhưng các tế bào ung thư đã lây lan vào các hạch bạch huyết khác nhau.
- Hoặc, khối u đã xâm lấn vào lớp thứ hai và lớp thứ ba của thành dạ dày là lớp cơ và lớp niêm mạc dưới. Tuy nhiên, Các tế bào ung thư chưa lây lan đến các bạch huyết và các cơ quan khác.
Ung thư dạ dày trong giai đoạn 0 và giai đoạn 1 thường không có biểu hiện triệu chứng hoặc biểu hiện không đặc trưng, rất dễ bị nhầm lẫn sang các bệnh khác của dạ dày. Chính vì vậy, bệnh nhân rất khó để nhận ra được mình đã bị ung thư dạ dày ở giai đoạn này của bệnh.
Ung thư dạ dày giai đoạn 2
Ung thư dạ dày giai đoạn 2 là giai đoạn mà khối u đã xâm lấn vào các lớp sâu hơn của dạ dày và đã có sự di căn đến các hạch bạch huyết lân cận. Ung thư dạ dày giai đoạn hai, khối u đã ăn qua lớp cơ niêm, các triệu chứng cơ năng bắt đầu xuất hiện nhiều và dễ dàng nhận biết hơn giai đoạn đầu của ung thư dạ dày.
Dấu hiệu ung thư dạ dày giai đoạn 2 tương tự như giai đoạn 1 nhưng đã ăn qua lớp cơ niêm. Ung thư giai đoạn này có tên gọi là ung thư dưới cơ niêm. Có thể xảy ra một trong các trường hợp sau:
-
Khối u chỉ xâm lấn lớp dưới niêm mạc. Và các tế bào ung thư đã lan ra 7 đến 15 hạch bạch huyết.
-
Hoặc, khối u đã xâm lấn lớp dưới niêm mạc và lớp cơ. Các tế bào ung thư lan ra các 1 đến 6 hạch bạch huyết.
-
Hoặc, khối u đã thâm nhập đến lớp ngoài của dạ dày. Các tế bào ung thư không lây lan đến hạch bạch huyết và các cơ quan khác.
Ung thư dạ dày giai đoạn 3
Ở giai đoạn 3, các tế bào ung thư không chỉ xâm lấn sâu qua các lớp của thành dạ dày mà còn di căn sang các hạch bạch huyết lân cận với số lượng lớn. Một số trường hợp nặng hơn thì ngay cả các cơ quan lân cận như gan, phối, đại tràng cũng đã bị xâm lấn.
Giai đoạn 3 là giai đoạn bệnh ung thư dạ dày đã chuyển sang một giai đoạn phức tạp, có nhiều diễn biến nghiêm trọng và mức độ nguy hiểm cao hơn rất nhiều lần so với giai đoạn 2.
Đặc điểm của giai đoạn này là các tế bào ung thư đã lan ra nhiều hạch bạch huyết và các cơ quan ở xa. Xảy ra một trong 3 trường hợp sau:
-
Khối u đã chắc chắn xâm lấn lớp dưới niêm mạc và lớp cơ. Các tế bào ung thư đã lan ra 7 đến 15 hạch bạch huyết.
-
Hoặc, khối u đã xâm lấn đến lớp bên ngoài. Tế bào ung thư đã lan ra từ 1 đến 15 hạch bạch huyết.
-
Hoặc, khối u đã xâm lấn vào các cơ quan lân cận như gan, đại tràng, hoặc lá lách. Các tế bào ung thư không lây lan đến hạch bạch huyết và các bộ phận ở xa.
Các triệu chứng ung thư dạ dày giai đoạn 3 sẽ trở nên rõ nét hơn, xuất hiện với tần suất dày đặc hơn và mức độ nghiêm trọng hơn, gây nhiều ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống người bệnh hơn.
Tiên lượng sống Ung thư dạ dày giai đoạn 3 khá thấp, chỉ 1 số ít các trường hợp có thể sống thêm từ 1-5 năm vì mức độ di căn của tế bào ung thư là khá nhanh và bệnh chuyển sang giai đoạn cuối.
Ung thư dạ dày giai đoạn 4
Ở giai đoạn 4, ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như phổi, gan, các hạch bạch huyết ở xa và mô lót thành bụng.
Ung thư dạ dày giai đoạn 4 còn được gọi là ung thư dạ dày di căn. Ung thư di căn xảy ra khi các tế bào ung thư di chuyển qua hệ bạch huyết hoặc máu và hình thành khối u ở các bộ phận khác của cơ thể. Khối u di căn là cùng loại ung thư với khối u nguyên phát.
Ví dụ, nếu ung thư dạ dày lan đến phổi, các tế bào ung thư trong phổi thực chất là tế bào ung thư dạ dày. Bệnh được gọi là ung thư dạ dày di căn chứ không phải ung thư phổi.
Tiên lượng sống của bệnh nhân ở giai đoạn 4 là rất thấp. Hầu hết các bệnh nhân ở giai đoạn này không thể sống quá 3 năm, có những trường hợp nặng thì sẽ tử vong chỉ sau vài tháng.