Hầu hết những người bị Covid sẽ khỏi hoàn toàn sau vài tuần nhiễm. Nhưng vẫn không ít F0 có các ảnh hưởng không tốt về sức khỏe dù đã âm tính vài tuần, những vấn đề này gọi chung là hậu Covid. Vậy để hiểu rõ hơn hậu Covid là gì cũng như các triệu chứng hậu Covid, bạn hãy đọc ngay bài viết này nhé!
1Dấu hiệu của hội chứng hậu Covid
Ho kéo dài
Ho là một trong số các phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm chống lại nhiễm trùng, 50 đến 70% bệnh nhân nhiễm Covid có triệu chứng ho khan trong khoảng 19 ngày, nặng hơn có thể kéo dài đến vài tháng. Ho do hậu Covid có hai loại với các tác nhân khác nhau:
- Ho khan: do nhiễm virus, gây ra các kích ứng cho đường hô hấp.
- Ho có đờm: do nhiễm vi khuẩn hay mắc các bệnh lý đường hô hấp mạn tính, viêm phế quản, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD),....
Tình trạng ho kéo dài do hậu Covid có thể kéo dài đến vài tháng.
Khó thở
Khi xâm nhập vào cơ thể, virus SARS-CoV-2 sẽ di chuyển đến và phá hủy nhiều cơ quan của người bệnh, đặc biệt là phổi làm rối loạn hoạt động trao đổi khí. Những tổn thương này có thể kéo dài khoảng 60 ngày khiến bệnh nhân cảm thấy khó thở dù đã âm tính với SARS-CoV-2.
Những người có nguy cơ cao gặp tình trạng khó thở do hậu Covid gồm:
- Bệnh nhân trên 50 tuổi.
- Bệnh nhân có các bệnh nền về tim mạch, huyết áp, tiểu đường, bệnh lý đường hô hấp như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)...
- Bệnh nhân cần can thiệp thở oxy dài ngày hoặc thở không xâm nhập trong quá trình điều trị bệnh.
Người lớn tuổi dễ bị khó thở do hậu Covid.
Đau tức ngực
Các tổn thương tim mạch và phổi do SARS-CoV-2 gây ra không chỉ khiến bệnh nhân cảm thấy khó thở mà còn cảm giác đau tức ngực sau khoảng 30 ngày từ lúc khỏi bệnh.
Các dấu hiệu đau tức ngực do hậu Covid bao gồm: đau nhói khi hít sâu, cơn đau âm ỉ theo từng đợt hay kéo dài đến vài giờ, đau khi duỗi hay xoay người.
Đau tức ngực là một trong những triệu chứng phổ biến của hậu Covid.
Đau đầu
Đối với các bệnh nhân bị hậu Covid, do mạch máu bị rối loạn co thắt nên nhiều bệnh nhân có thể bị đau đầu, tình trạng này sẽ kéo dài dai dẳng có nguy cơ tiến triển thành bệnh mãn tính hay các cơn đau nửa đầu.
Đau đầu hậu Covid có thể tiến triển thành bệnh mãn tính.
Mất ngủ
Mất ngủ hậu Covid có thể là hậu quả của việc dùng thuốc điều trị bệnh hay do ảnh hưởng của các triệu chứng khác như ho, khó thở,... khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, đặc biệt ở nữ giới.
Mất ngủ là triệu chứng hậu Covid phổ biến ở nữ giới.
Rụng tóc
Rụng tóc hậu Covid có thể là hậu quả do các biểu hiện của bệnh như sốt, thiếu hụt hormone nội tiết, trạng thái căng thẳng, stress,... gây ra các thay đổi trên da đầu, đẩy nhanh chu kỳ rụng của tóc.
Không chỉ vậy, các vấn đề về tâm lý như căng thẳng,... hay sử dụng các thuốc điều trị cũng sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng rụng tóc. Rụng tóc thường biểu hiện rõ nhất sau từ 2 đến 3 tháng khỏi bệnh.
Rụng tóc thường diễn ra sau 2 đến 3 tháng từ khi khỏi bệnh.
Suy giảm trí nhớ
Có khoảng 70% người mắc hậu Covid có các vấn đề về thần kinh như khó khăn khi ghi nhớ hay tập trung. Có nhiều nguyên nhân gây ra suy giảm trí nhớ hậu Covid như: rối loạn hệ thần kinh thực vật, rối loạn giấc ngủ, các phản ứng viêm quá mức làm ảnh hưởng thần kinh,...
Suy giảm trí nhớ là vấn đề thường gặp ở người mắc hậu Covid.
Trầm cảm
Các bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 thường cảm thấy căng thẳng, lo lắng hay hoảng loạn,... Các vấn đề này thường thuyên giảm hay biến mất sau vài ngày đến vài tuần.
Trong một số trường hợp, tâm lý bệnh nhân càng có xu hướng tệ hơn với các biểu hiện như tuyệt vọng, luôn trong tình trạng thiếu năng lượng hay mệt mỏi, không cảm nhận được niềm vui của cuộc sống hay thậm chí có suy nghĩ tự tử,... Nếu các tính trạng kể trên kéo dài trong 2 tuần thì bệnh nhân đang có nguy cơ bị trầm cảm.
Các vấn đề tâm lý kéo dài ở bệnh nhân hậu Covid là dấu hiệu của trầm cảm.
Tim đập nhanh
Nhịp tim gia tăng khi bạn có các biểu hiện của phản ứng miễn dịch như sốt, viêm,... do tim phải hoạt động mạnh hơn để cung cấp máu cho các phản ứng này để chống lại tình trạng nhiễm trùng.
Tim đập nhanh khi cơ thể gặp phải tình trạng nhiễm trùng
Rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa chiếm khoảng 16% bệnh nhân bị Covid sau khoảng 100 ngày nhiễm bệnh. Các triệu chứng phổ biến nhất của rối loạn tiêu hóa bao gồm: đau bụng, táo bón, tiêu chảy, ợ chua, đầy hơi,...
Rối loạn tiêu hóa hậu Covid.
Đau nhức xương khớp
Đau nhức xương khớp là 1 trong 10 triệu chứng phổ biến nhất của các bệnh nhân bị hậu Covid với khoảng 20 đến 30% bệnh nhân gặp tình trạng này.
Khi virus xâm nhập, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt các phản ứng viêm để chống lại chúng. Trong quá trình này, cơ thể sẽ tiết ra cytokin là một chất tiền viêm gây tác động lên các sợi cơ ở phổi, thận, tim và xương khớp. Do đó, nhiều người sẽ cảm thấy xương khớp đau nhức khi mắc hậu Covid.
Đau nhức xương khớp phổ biến ở bệnh nhân bị hậu Covid.
Rối loạn kinh nguyệt
Ở các bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 có thể bị mất cân bằng nội tiết tố nữ như estrogen hay progesteron, đồng thời các vấn đề về tâm lý cũng góp phần dẫn đến rối loạn kinh nguyệt ở bệnh nhân bị hậu Covid như: chu kỳ kinh nguyệt kéo dài, rong kinh, vô kinh, có cục máu đông trong kinh nguyệt,...
Rối loạn kinh nguyệt ở bệnh nhân hậu Covid do mất cân bằng nội tiết tố.
Mất vị giác, khứu giác
SARS-CoV-2 gây ra các tổn thương cho tế bào hỗ trợ thần kinh mũi, nơi dẫn truyền mùi vị lên não. Khi tổn thương, quá trình dẫn truyền này bị rối loạn làm các bệnh nhân bị mất khứu giác và vị giác. Hầu hết các trường hợp, vị giác và khứu giác sẽ hồi phục sau khoảng 1 tháng. Nhưng vẫn sẽ có trường hợp kéo dài lâu hơn hay thậm chí vĩnh viễn.
Covid gây ảnh hưởng đến khứu giác người bệnh.
2Đối tượng hay gặp hội chứng hậu Covid
Hậu Covid có thể gặp ở tất cả bệnh nhân có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2. Nhưng vẫn có một số đối tượng có nguy cơ cao hơn, gồm:
- Người có các bệnh nền như bệnh tim mạch, hen phế quản, tăng huyết áp, tiểu đường,...
- Phụ nữ.
- Người trên 50 tuổi.
- Người từng phải nhập viện hay cấp cứu.
- Người không tiêm vắc xin phòng Covid.
Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc hội chứng hậu Covid.
3Nên làm gì khi mắc hội chứng hậu Covid
Trong trường hợp nghi ngờ bản thân mắc hội chứng hậu Covid như rối loạn giấc ngủ, rụng tóc, đau đầu, bất thường về nhịp tim, viêm phổi, tổn thương gan cấp tính, sốc nhiễm trùng, đông máu... Bạn cần đến cơ sở khám bệnh uy tín để được xử lý và điều trị kịp thời.
Gặp bác sĩ ngay nếu nghi ngờ mắc hậu Covid.
4Các việc nên làm để giảm hội chứng hậu Covid
Tập hít thở
Hít thở sâu giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục của phổi, phế quản và các cơ quan khác trong cơ thể.
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Ngồi thẳng lưng hay ngồi trên ghế có lưng tựa.
- Bước 2: Ngậm chặt miệng, hít vào bằng mũi cho đến khi bụng dưới phồng ra.
- Bước 3: Thở ra nhẹ nhàng cho đến khi bụng dưới xẹp xuống. Lặp lại động tác nhiều lần để đạt được lợi ích cao nhất.
Hít thở sâu để cải thiện triệu chứng của hậu Covid.
Đi bộ
Đi bộ hay tập các bài tập thể thao nhẹ nhàng giúp tâm trạng bạn thoải mái và cải thiện sức khỏe. Để đạt được hiệu quả tốt, bạn cần thực hiện ít nhất 30 phút mỗi ngày tùy theo thể trạng.
Nếu có các hiện tượng như đánh trống ngực, khó thở hay kiệt sức khi hoạt động nhẹ, bạn có thể rút ngắn thời gian tập. Trong trường hợp nặng hơn, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ đối với các hoạt động của bản thân.
Đi bộ giúp cải thiện sức khỏe và tâm lý.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Những người mắc Covid có thể bị suy nhược thần kinh hay suy dinh dưỡng do nhiễm trùng, sốt, mất khứu giác và vị giác,... Do đó, xây dựng chế độ dinh dưỡng và duy trì cân nặng hợp lý là yếu tố cần thiết để giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
Dinh dưỡng hợp lý giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục cho cơ thể.
Chăm sóc sức khỏe tinh thần
Tinh thần không ổn định sẽ cản trở quá trình hồi phục của cơ thể. Với các bệnh nhân luôn trong trạng thái căng thẳng, lo âu hay thậm chí trầm cảm thì sẽ làm suy giảm sức khỏe bản thân và hoạt động hệ miễn dịch, từ đó làm gia tăng nguy cơ nhiễm các bệnh khác hay tái nhiễm Covid.
Hãy duy trì một tâm trạng luôn vui tươi, yêu cuộc sống vì tinh thần tốt là chìa khóa cho cơ thể khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả.
Tinh thần tốt là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh.
5Khi nào nên gặp bác sĩ
Dấu hiệu nên gặp bác sĩ
Sau khi nhiễm Covid, nếu bạn có những triệu chứng được liệt kê dưới đây, hãy đến gặp ngay bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị nhanh nhất, tránh dẫn tới các hậu quả không tốt:
- Khó thở khi hoạt động nhẹ, không cải thiện khi đã thực hiện các tư thế trợ giúp hô hấp.
- Đau ngực, tim đập nhanh hay chóng mặt khi hoạt động nhẹ.
- Trí nhớ giảm sút nghiêm trọng, thường xuyên lẫn lộn giữa các hành động hay lời nói.
- Thường xuyên trong trạng thái lo âu, căng thẳng hay có ý nghĩ tự hại bản thân.
Một số dấu hiệu cho thấy bạn nên đến gặp bác sĩ.
Các bệnh viện chuyên khoa uy tín
Nếu nhận thấy bản thân, bạn bè hay người thân có các dấu hiệu cần sự can thiệp của bác sĩ, bạn có thể đến một số bệnh viện, phòng khám uy tín như:
- Tại Tp. HCM: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược, Bệnh viện Gia Định,....
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đống Đa, Bệnh viện Hai Bà Trưng,...
Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm cho bạn các kiến thức hữu ích về triệu chứng của hậu Covid cũng như cách khắc phục. Nếu thấy hay hãy chia sẻ đến cho bạn bè và người thân cùng biết nhé!
Nguồn: Trungtamytequan6, Cổng thông tin của Bộ Y tế về Đại dịch Covid-19, Medlineplus, CDC, WHO
