Giống cây xà cừ - Cây đa năng với giá trị kinh tế cao
Cây xà cừ là một trong những giống cây gỗ phổ biến nhất được trồng ở Việt Nam. Đây là một loại cây xanh dễ trồng, mang lại lợi ích bóng mát, cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ rừng và ngăn chặn sự xói mòn đất hiệu quả. Ngoài ra, cây xà cừ còn có giá trị kinh tế cao thông qua việc bán gỗ và khả năng chữa trị nhiều bệnh tật. Vì những lợi ích đáng kể này, việc trồng rừng và phát triển cây xà cừ đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ người trồng và phát triển ngành lâm nghiệp.
Các đặc điểm nổi bật ở cây xà cừ
Các đặc điểm nổi bật của cây xà cừ:
- Đặc điểm hình thái:
- Cây xà cừ còn được gọi là cây sọ khỉ, cây quả gỗ.
- Xuất xứ từ vùng nhiệt đới châu Phi và Madagascar, hiện tại phân bố rộng rãi tại Việt Nam.
- Cây thân gỗ lớn, chiều cao trung bình từ 25m đến 45m, đường kính thân cây từ 0,9 đến 2,1m.
- Thân cây cứng, nhiều nhánh và cành lớn mọc ra từ thân. Gỗ cây có nhiều lớp khác nhau.
- Vỏ cây sần sùi màu xám đen, có vảy tròn hoặc bầu dục. Lá cây xanh bóng, mọc đối nhau và lá kép lông chim.
- Hoa màu trắng mọc thành cụm và thường nở từ tháng 4 đến tháng 6.
- Quả thuộc dạng quả nang, khi chín sẽ tách ra thành các mảnh. Vỏ quả cứng và có màu nâu xám.
- Rễ to khỏe, bám chặt và sâu vào lòng đất.
- Đặc tính sinh thái:
- Cây xà cừ là loại cây ưa sáng và có khả năng sinh trưởng nhanh.
- Rễ cây mạnh mẽ, bám chắc vào đất, góp phần trong việc phòng hộ và chống xói mòn đất.
- Tolerant với các điều kiện khí hậu khác nhau, có thể phát triển trên mọi địa hình và loại đất.
- Chịu hạn và gió bão tốt.
- Cây xà cừ có khả năng kháng sâu bệnh cao.
Với những đặc điểm hình thái và sinh thái nổi bật, cây xà cừ rất phù hợp cho việc trồng và sử dụng trong việc cải tạo không khí, phòng hộ rừng, chống xói mòn đất và có giá trị kinh tế cao.
Công dụng tuyệt vời của xà cừ đối với đời sống
Xà cừ có nhiều công dụng tuyệt vời đối với đời sống, trong đó nổi bật nhất là:
- Cung cấp gỗ: Cây xà cừ được trồng như một loại cây lâm nghiệp để khai thác gỗ, mang lại thu nhập và giá trị kinh tế cao. Gỗ xà cừ có đặc tính tốt về mặt chất lượng, với đường kính lớn và được ưa chuộng trong ngành công nghiệp gỗ.
- Gỗ chất lượng: Gỗ xà cừ có mùi thơm, chắc và mịn. Nó có độ bền cao, kháng mối mọt và không dễ cong vênh, làm cho nó trở thành vật liệu lý tưởng cho các công trình xây dựng, nội thất và các sản phẩm gỗ khác.
- Trồng cây phòng hộ và chống xói mòn: Rừng xà cừ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phòng hộ đất. Cây xà cừ có hệ rễ mạnh mẽ, bám chặt và sâu vào đất, giúp cố định đất và ngăn chặn hiện tượng xói mòn.
- Công dụng khác: Xà cừ còn có khả năng chống sét và hấp thụ âm thanh tốt, nên thường được sử dụng trong việc xây dựng trụ điện, cột điện và các công trình khác có liên quan đến chống sét.
Với những công dụng tuyệt vời này, cây xà cừ đóng góp không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà còn trong việc bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống của con người.
Cây xà cừ cũng có những đặc điểm đáng chú ý trong việc mang lại bóng mát và cải tạo không khí, cũng như có các tác dụng chữa bệnh và giá trị kinh tế cao, như sau:
- Tạo bóng mát và cải tạo không khí: Với tán lá rộng, cây xà cừ được trồng ở các đường phố, trường học, bệnh viện, công viên để tạo bóng mát. Ngoài ra, cây cũng có khả năng cải tạo chất lượng không khí bằng cách giảm lượng khí CO2 và ngăn chặn khói bụi hiệu quả hơn nhiều loại cây khác.
- Cây xà cừ có tác dụng chữa bệnh: Loài cây này cũng được sử dụng trong y học truyền thống. Vỏ cây xà cừ khi đun lên và lấy nước có thể chữa bệnh ghẻ ngứa. Kết hợp vỏ cây với mật ong cũng có thể chữa ho. Lá non của cây có thể được sử dụng để chữa các bệnh sưng viêm và đau nhức. Quả và hạt xà cừ cũng chứa nhiều tinh dầu có tác dụng chữa bệnh trong y học.
- Giá trị kinh tế của hạt xà cừ: Hạt giống xà cừ có giá trị kinh tế cao. Chúng chứa 67% dầu béo và axit oleic. Do đó, hạt xà cừ có thể được sử dụng để chế biến thành dầu ăn hoặc ép để lấy nước làm dầu đánh cá, mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể.
Từ những đặc điểm này, cây xà cừ không chỉ có tác dụng thẩm mỹ và cải thiện môi trường sống mà còn mang lại các lợi ích chữa bệnh và giá trị kinh tế cho con người.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây xà cừ giống
Cách trồng và chăm sóc cây xà cừ để cây phát triển tốt và hạn chế sâu bệnh như sau:
- Phương pháp nhân giống: Cây xà cừ có thể được nhân giống bằng cách gieo hạt, giâm cành, hoặc chiết cành. Cây giống có chiều cao khoảng 50 đến 60cm có thể được trồng.
- Chuẩn bị đất trồng: Đất trồng cây xà cừ cần có độ tơi xốp và thoát nước tốt. Đào hố trồng có kích thước 40x40x40cm và nên được chuẩn bị trước ít nhất 10 ngày đến 1 tháng. Trước khi trồng, hố cần được bón lót bằng 0,1 đến 0,2kg NPK/1 hố, 0,5kg phân NPK, 5kg phân chuồng hoại mục, và 1kg vôi bột để khử trùng đất.
- Thời điểm trồng: Cây xà cừ có thể được trồng vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng tốt nhất là đầu mùa mưa. Mật độ trồng khoảng 625 cây/ha, với khoảng cách giữa các cây từ 4-5m và khoảng cách giữa các hàng cây khoảng 3,5m.
- Kỹ thuật trồng cây: Khi trồng, nên tháo vỏ bầu và cắt bớt rễ thừa bên ngoài hoặc bên dưới vỏ bầu. Bầu cây cần được đặt vào đất với độ sâu cách mặt đất khoảng 7-8cm. Sau khi đặt bầu vào, đất cần được lấp và nén chặt để cây không bị nghiêng khi gặp mưa gió. Nếu cần thiết, có thể cắm thêm cọc để chống cây.
Chú ý rằng sau khi trồng, cây xà cừ cần được chăm sóc đều đặn với việc tưới nước, bón phân, và kiểm tra sâu bệnh để đảm bảo sự phát triển tốt của cây.
Cách chăm sóc cây giống xà cừ giống
Để chăm sóc cây giống xà cừ, bạn có thể tuân theo những phương pháp sau:
- Đảm bảo ánh sáng và che chắn: Cây xà cừ ưa sáng, nhưng khi cây còn non, nó ưa bóng râm. Trong mùa nắng, hãy che chắn cây non để bảo vệ chúng khỏi ánh nắng mạnh. Điều này giúp cây phát triển tốt hơn.
- Giữ độ ẩm cho cây: Khi mới trồng, đất cần được giữ ẩm để cây nhanh bén rễ. Độ ẩm phù hợp cho cây xà cừ là khoảng 60-80%. Hãy đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây, nhưng không tưới quá nhiều để tránh tình trạng ngập úng. Tưới cây hai lần mỗi ngày vào buổi sáng và chiều. Sau khi cây đã cứng hơn, chỉ cần tưới một lần mỗi ngày.
- Kiểm tra và phòng chống sâu bệnh: Quan sát cây và phát hiện sớm các dấu hiệu của sâu bệnh để có thể xử lý kịp thời và tránh lây lan. Các cành lá bị sâu bệnh cần được cắt tỉa và thu gom để xử lý. Một số loại sâu bệnh thường gặp ở cây xà cừ là Hypsipyla robusta, các loài cánh cứng Lytus spp, và vi khuẩn gây hại Xanthomonas khaye.
Ngoài ra, hãy đảm bảo cung cấp phân bón và chăm sóc định kỳ để đảm bảo cây xà cừ phát triển tốt và khỏe mạnh.
