Vitamin B1 là một chất vi lượng không thể thiếu cho hoạt động sống và tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu xem vitamin B1 có tác dụng gì và cách dùng ra sao qua bài viết dưới đây nhé.
1Vitamin B1 có tác dụng gì?
Điều trị bệnh Beriberi
Bệnh Beriberi (bệnh tê phù) là một bệnh do không cung cấp đủ vitamin B1 trong chế độ ăn uống. Các triệu chứng bệnh Beriberi gồm:
- Sưng, ngứa ran hoặc cảm giác nóng rát ở tay và chân.
- Lú lẫn.
- Khó thở.
- Chuyển động mắt không kiểm soát được (chứng giật nhãn cầu).
Do đó, vitamin B1 có công dụng quan trọng nhất trong điều trị bệnh Beriberi. Ngày nay, người dân ở các nước phát triển và đang phát triển thường không mắc bệnh Beriberi vì chế độ ăn của họ luôn chứa các loại thực phẩm như ngũ cốc và bánh mì được bổ sung vitamin B1 đầy đủ.
Vitamin B1 có công dụng quan trọng nhất trong điều trị bệnh Beriberi
Ngăn ngừa hội chứng Wernicke - Korsakoff
Hội chứng Wernicke-Korsakoff là hai tình trạng rối loạn não riêng biệt xảy ra cùng một lúc do lạm dụng rượu, gây thiếu vitamin B1.
Bệnh Wernicke liên quan đến tổn thương dây thần kinh ở hệ thần kinh trung ương và ngoại biên có thể gây suy giảm thị lực, lú lẫn và có những vấn đề về cân bằng, di chuyển. Khi bệnh Wernicke không được điều trị kịp thời, hội chứng Korsakoff sẽ xảy ra. Hội chứng Korsakoff được đặc trưng bởi các vấn đề về trí nhớ và tổn thương thần kinh.
Hiệp hội Thần kinh Liên đoàn Châu Âu lưu ý rằng bổ sung liều cao vitamin B1 đường uống không hiệu quả trong việc tăng nồng độ vitamin B1 trong máu hoặc điều trị bệnh Wernicke. Họ khuyến nghị nên tiêm tĩnh mạch 200mg/ngày, ngày 3 lần cho đến khi các triệu chứng bệnh Wernicke hết, đồng thời có một chế độ ăn uống cân bằng.[2]
Vitamin B1 giúp ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh của hội chứng Wernicke - Korsakoff
Giảm nguy cơ đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể là một bệnh nhãn khoa phổ biến trên toàn thế giới có thể dẫn đến mất thị lực. Một nghiên cứu cho thấy việc hấp thụ nhiều vitamin B1 (thiamine) làm giảm tỷ lệ mắc bệnh đục thủy tinh thể.[3]
Vitamin B1 giúp giảm nguy cơ đục thủy tinh thể
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Suy tim là tình trạng tim suy giảm chức năng, không thể bơm và tống máu đi nuôi các cơ quan trong cơ thể. Tỷ lệ thiếu vitamin B1 ở bệnh nhân suy tim dao động từ 21% đến 98% và mối quan hệ này có liên quan tới tuổi già, bệnh đi kèm, chế độ ăn uống không đủ chất và các thuốc điều trị.[4]
Việc bổ sung thiamine đã được chứng minh là cải thiện chức năng tim, lượng nước tiểu, giảm cân cũng như các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh suy tim.[5]
Bổ sung thiamine giúp cải thiện chức năng tim, các dấu hiệu và triệu chứng bệnh suy tim
Hỗ trợ trong điều trị và phòng bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer là một bệnh thoái hóa thần kinh thường khởi phát từ từ và trở nên nghiêm trọng. Một nghiên cứu cho thấy sự thiếu hụt thiamin có liên quan đến các vấn đề về thần kinh, bao gồm sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer.[6]Thiamine đường uống đã được chứng minh là cải thiện chức năng nhận thức của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, sự hấp thu thiamine kém ở người cao tuổi.[7]
Thiamine giúp cải thiện chức năng nhận thức của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer
Làm lành vết thương trên da
Theo một nghiên cứu cho rằng, vitamin B1 có ảnh hưởng tới sự sản xuất collagen trong quá trình chữa lành vết thương ở da. Collagen giúp cho cấu trúc của da bền vững hơn, làm cho da có sự đàn hồi tốt.[8]
Vì thế mà sự ảnh hưởng của vitamin B1 lên da có thể giúp da mau lành vết thương, có sự đàn hồi tốt hơn.
Vitamin B1 có thể giúp da mau lành vết thương
2Cách dùng Vitamin B1 an toàn và hiệu quả
Cũng như các vitamin B khác, vitamin B1 giúp chuyển hóa năng lượng cho cơ thể. Vì thế nên uống vitamin B1 vào buổi sáng trước bữa ăn 30 phút hoặc sau bữa ăn 2 tiếng để cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể hoạt động trong một ngày.
Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ khuyến nghị lượng vitamin B1 (RDA) như sau:[9]
- Trẻ sơ sinh đến 6 tháng tuổi: 0,2 mg.
- Trẻ từ 7 - 12 tháng tuổi: 0,3 mg.
- Trẻ 1 - 3 tuổi: 0,5 mg.
- Trẻ 4 - 8 tuổi: 0,6 mg.
- Trẻ 9 - 13 tuổi: 0,9 mg.
- Trẻ 14 - 18 tuổi: 1,2 mg ở nam và 1,0 mg ở nữ.
- Người trưởng thành trên 19 tuổi: 1,2 mg đối với nam và 1,1 mg đối với nữ.
- Đối với phụ nữ có thai và cho con bú: 1,4 mg.
Nên uống vitamin B1 vào buổi sáng trước bữa ăn 30 phút hoặc sau bữa ăn 2 tiếng
3Một số lưu ý khi sử dụng Vitamin B1
Vitamin B1 bổ sung nhiều có tốt không?
Thiamine có sẵn trong nhiều chất bổ sung chế độ ăn uống và được xem là an toàn. Tuy nhiên, sử dụng liều cao vitamin B1 có thể gây khó chịu cho dạ dày.
Ngoài ra, dùng bất kỳ loại vitamin B nào trong thời gian dài cũng có thể dẫn đến mất cân bằng các vitamin B quan trọng khác.
Sử dụng liều cao vitamin B1 có thể gây khó chịu cho dạ dày
Tác dụng phụ của Vitamin B1
Vitamin B1 thường được dung nạp tốt và không độc khi dùng đường uống. Tuy nhiên, đã có một số tác dụng phụ bất lợi cho sức khỏe như phản ứng dị ứng, buồn nôn, hôn mê, suy giảm khả năng phối hợp,...
Ngoài ra, một số loại thuốc có thể có tác dụng phụ đối với nồng độ thiamin trong cơ thể như:[7]
- Digoxin (một loại thuốc dùng để điều trị bệnh tim): Digoxin có thể làm giảm khả năng hấp thụ và sử dụng vitamin B1 của tế bào tim, đặc biệt khi digoxin được kết hợp với thuốc lợi tiểu furosemide.
- Thuốc lợi tiểu, đặc biệt là furosemide: Nhóm thuốc này có thể làm giảm lượng vitamin B1 trong cơ thể do mất thiamin qua nước tiểu.
- Fluorouracil (một loại thuốc hóa trị thường được sử dụng để điều trị ung thư đại trực tràng): Thuốc có thể làm tăng chuyển hóa thiamin và ngăn chặn sự hình thành TDP - dạng hoạt động của thiamin.[9]
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về vitamin B1. Hãy đảm bảo một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh bao gồm các loại thực phẩm giàu vitamin B1 để tránh nguy cơ thiếu hụt vitamin B1 bạn nhé.
