Kiểm tra ung thư vú tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm ung thư vú, góp phần nâng cao tỷ lệ điều trị thành công. Việc mỗi phụ nữ chủ động thực hiện kỹ năng tự khám vú kết hợp với các phương pháp sàng lọc định kỳ sẽ giúp phát hiện bệnh kịp thời và mang lại kết quả điều trị khả quan hơn.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Cách tự kiểm tra ung thư vú tại nhà
Tự khám vú là một biện pháp đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để phát hiện sớm ung thư vú mà mọi phụ nữ có thể tự thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả khi kiểm tra, các chị em cần thực hiện đúng trình tự và kỹ thuật theo hướng dẫn, đảm bảo không bỏ sót bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ngay từ giai đoạn khởi phát.
Cách tự kiểm tra ung thư vú tại nhà gồm 5 bước được mô tả theo thứ tự sau đây:
Bước 1: Đầu tiên, đứng trước gương, hai vai suôn thẳng, thả lỏng, hai tay đặt nhẹ nhàng lên hai bên hông. Nhìn thẳng vào ngực mình trong gương.
Khi tự kiểm tra ung thư vú, các chị em cần chú ý những điểm sau:
- Kích thước, hình dạng và màu sắc: Vú hai bên nên có kích thước, hình dạng và màu sắc như bình thường.
- Sự đồng đều: Hai bên vú nên có hình dạng đồng đều, không sưng phù hoặc biến dạng bất thường.
Dấu hiệu cảnh báo ung thư vú mà các chị em cần đi khám bác sĩ ngay:
- Thay đổi da vú: Lột da, da nhăn nhúm lại hoặc da phồng lên.
- Thay đổi núm vú: Một bên núm vú thay đổi vị trí hoặc bị lõm vào trong.
- Thay đổi màu sắc vú: Vú có hiện tượng đỏ, đau, nổi mẩn hoặc sưng nề bất kỳ phần nào.
Bước 2: Đứng trước gương, giơ hai cánh tay cao quá đầu. Quan sát kỹ lưỡng hai bên vú, chú ý đến bất kỳ thay đổi nào được mô tả như trên.
Bước 3: Đứng trước gương, các chị em hãy quan sát kỹ lưỡng một hoặc hai bên núm vú để xem có dấu hiệu tiết dịch bất thường hay không. Dịch tiết có thể ở dạng lỏng, màu trắng đục như sữa, màu vàng hoặc thậm chí là máu.
Bước 4: Nằm ngửa, dùng tay phải sờ nắn vú trái (và ngược lại) nhẹ nhàng, thao tác chậm rãi nhưng chắc chắn. Giữa các ngón tay thẳng và khép lại, di chuyển theo chuyển động vòng tròn vừa vặn 1/4 vú cho đến khi khám toàn bộ. Thực hiện theo trình tự từ trên xuống dưới, từ bên này sang bên kia.
Để đảm bảo kiểm tra toàn bộ mô vú, hãy ghi nhớ và thực hiện theo trình tự khám trên mỗi khi tự kiểm tra ung thư vú. Thay vì kiểm tra vú theo phần tư hình tròn, các chị em có thể thực hiện theo hai cách sau:
- Bắt đầu từ núm vú, di chuyển ngón tay theo vòng tròn ngày càng rộng dần cho đến khi chạm đến rìa ngoài của vú.
- Di chuyển ngón tay lên xuống theo chiều dọc của vú hoặc di chuyển ngón tay theo hàng ngang.
Khi tự kiểm tra ung thư vú, điều quan trọng là các chị em phải cảm nhận được mật độ của tất cả các mô vú, từ phía trước đến phía sau. Để thực hiện tốt điều này, các chị em cần áp dụng lực phù hợp cho từng khu vực:
- Da và mô ngay bên dưới da: Sử dụng lực nhẹ.
- Mô ở giữa ngực: Sử dụng lực vừa phải.
- Mô sâu ở phía sau: Sử dụng lực mạnh.
Dấu hiệu cho thấy đã ấn đến mô sâu là khi các chị em có thể cảm nhận được xương lồng ngực của bản thân.
Bước 5: Cuối cùng, hãy thực hiện các thao tác sờ nắn và quan sát khi đang ở tư thế đứng hoặc ngồi. Nhiều phụ nữ cảm thấy dễ dàng cảm nhận ngực hơn khi da ẩm và trơn, do đó, bước này thường được thực hiện khi tắm. Đảm bảo không bỏ sót bất kỳ khu vực nào trên ngực bằng cách thực hiện các động tác theo hướng dẫn ở bước 4.
2. Phải làm gì nếu thấy vú có u cục?
Việc phát hiện một khối u trong vú ngay từ lần khám đầu tiên có thể khiến các chị em lo lắng, nhưng hãy giữ bình tĩnh. Trên thực tế, phụ nữ có thể có các khối u cục trong vú và hầu hết những khối u này hoàn toàn lành tính.
Sự xuất hiện của khối u trong vú mà không phải ung thư có thể do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: thay đổi nội tiết tố khi mang thai, khi hành kinh, người phụ nữ mắc các bệnh lý u vú lành tính hoặc chấn thương.
Do đó, để có kết luận chính xác và loại trừ hoàn toàn nguy cơ ung thư vú, các chị em cần phải đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm cần thiết.
Khi phát hiện bất kỳ khối u hoặc thay đổi nào ở vú, điển hình như vú chảy mủ hoặc da vú co rút, các chị em nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt, nhất là khi những thay đổi này kéo dài hơn một chu kỳ kinh nguyệt.
Tại buổi khám, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra trực tiếp bằng mắt thường và sờ nắn cẩn thận bằng đầu ngón tay để mô tả chi tiết đặc điểm của các khối u hoặc bất thường trong nhu mô vú. Bác sĩ sẽ khám toàn bộ mô vú, cả hệ thống hạch bạch huyết xung quanh như vùng trên hõm xương đòn và hố nách. Quy trình thực hiện tương tự như thao tác tự kiểm tra ung thư vú đã hướng dẫn, đảm bảo kiểm tra toàn diện và đồng đều cho cả hai bên vú.
Siêu âm vú là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đầu tiên được sử dụng để đánh giá một khối u ở vú, đặc biệt là phụ nữ dưới 30 tuổi, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú. Ở phụ nữ trên 30 tuổi, không mang thai hoặc không cho con bú, chụp X-quang tuyến vú là phương tiện thay thế cho siêu âm.
Nếu kết quả siêu âm hoặc chụp X-quang tuyến vú cho thấy bất thường, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm hình ảnh khác như chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp hình ảnh vú mức độ phân tử (MBI) và/hoặc sinh thiết vú để xác định chính xác bản chất của khối u.
3. Làm thế nào để tự kiểm tra vú đúng cách?
Tự kiểm tra ung thư vú thường xuyên là vô cùng quan trọng vì điều này giúp nữ giới hiểu rõ hơn về cơ thể của mình và phát hiện sớm bất kỳ thay đổi bất thường nào.
Từ tuổi dậy thì, mỗi bé gái nên tập thói quen tự kiểm tra ung thư vú ít nhất mỗi tháng một lần để hiểu rõ về cơ thể mình. Thời điểm thích hợp nhất để tự khám vú là vài ngày sau khi kết thúc chu kỳ kinh nguyệt, lúc này ngực không còn sưng nề, nhạy cảm do thay đổi nội tiết tố trong quá trình rụng trứng. Mặt khác, nếu các chị em đã tới tuổi mãn kinh, hãy chọn một ngày cố định trong tháng để dễ ghi nhớ, ví dụ như ngày đầu tiên hoặc ngày cuối cùng.
Để nâng cao hiệu quả tầm soát ung thư vú, việc tuân thủ lịch khám sức khỏe định kỳ, bao gồm cả khám và xét nghiệm ung thư phụ khoa nói chung, tầm soát ung thư cổ tử cung nói riêng, đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
