Rơ le trung gian là gì? Cấu tạo, cách đấu rơ le trung gian

Rơ le trung gian là một trong những thiết bị khá phổ biến và được sử dụng tương đối rộng rãi. Tuy nhiên không phải người tiêu dùng nào cũng nắm rõ khái niệm và các thông tin liên quan đến cấu tạo, vai trò cũng như cách đấu sản phẩm. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ mọi vấn đề mà bạn đọc đang đặc biệt quan tâm về loại linh kiện này, cùng tham khảo.

Rơ le trung gian là gì?

Rơ le trung gian với chức năng điều khiển tải tương đối mạnh với độ bền chuyển mạch tương đối thấp đang được sử dụng khá phổ biến hiện nay. Bên cạnh đó, loại rơ le này còn cung cấp cách ly điện giữa các mạch đầu vào và đầu ra, và tăng khả năng chống nhiễu.

Rơ le trung gian có 1 hay nhiều tiếp điểm được sử dụng trong hệ thống điều khiển tự động
Rơ le trung gian có 1 hay nhiều tiếp điểm được sử dụng trong hệ thống điều khiển tự động

Một ví dụ cụ thể về rơ le trung gian

Như đã biết, rơ le trung gian thường có 1 hoặc nhiều tiếp điểm được sử dụng trong hệ thống điều khiển tự động. Điều này nhằm mục đích tăng số lượng và công suất của các tiếp điểm hay truyền các tín hiệu trung gian trong các mạch điều khiển.

Để giúp người dùng hiểu rõ hơn về loại rơ le này hãy cùng theo dõi ví dụ cụ thể sau: Giả sử trong mạch chiếu sáng trong ô tô công tắc đèn tích hợp đèn xi nhan hay bảng điều khiển không kích hoạt mạch đèn pha trực tiếp. Đa số các loại ô tô hiện nay đều sử dụng mô - đun điều khiển ánh sáng hoặc một số loại mô-đun phân phối điện khác.

Khi công tắc đèn pha chuyển sang vị trí “bật” thì mô đun điều khiển ánh sáng - LCM sẽ tiếp nhận đầu vào để thay đổi đèn pha, đèn đỗ và đèn đuôi xe thành “bật”. Theo đó, LCM kích hoạt một mạch đầu ra điều khiển từng mạch chiếu sáng này bằng cách cung cấp năng lượng cho các rơ le. Đồng thời, rơ le trung gian sẽ làm nhiệm vụ nhận năng lượng từ LCM và truyền tín hiệu để xử lý lệnh “bật” một mạch và “không bật” các mạch khác.

Ngoài ra, bạn có thể quan sát rơ le được lắp đặt trong bộ bảo vệ tủ lạnh để hiểu rõ hơn về loại thiết bị này. Trong trường hợp dòng điện bị yếu, không ổn định rơ le tự động ngắt điện để bảo vệ tủ lạnh, ngược lại rơ le sẽ đóng lại khi dòng điện ổn định để cấp điện cho tủ lạnh hoạt động bình thường.

Cấu tạo & nguyên lý hoạt động của rơ le trung gian

Thực tế có rất nhiều loại rơ le trung gian khác nhau nhằm đa dạng hóa sự lựa chọn cho người tiêu dùng. Bao gồm: rơ le trung gian 8 chân, 12 chân và 14 chân với điện thế tương ứng là 5V, 12V, 24V.

Cấu tạo

Rơ le trung gian có cấu tạo bao gồm một cuộn hút và mạch tiếp điểm cùng với vỏ bảo vệ và các chân ra tiếp điểm đóng vai trò điều khiển trung gian giữa các thiết bị điều khiến được dùng trong lĩnh vực điều khiển tự động, cơ cấu điện tử. Cụ thể là:

Nguyên lý hoạt động

Rơ le trung gian thường được lắp ở vị trí trung gian giữa các thiết bị điều khiển có công suất tiêu thụ lớn hơn hoặc nhỏ hơn có chức năng chuyển mạch tín hiệu điều khiển hoặc khuếch đại. Loại rơ le này có 2 mạch hoạt động độc lập, một mạch sẽ điều khiển cuộn dây relay để dòng chảy không đi qua hoặc có thể đi qua cuộn dây. Bên cạnh đó, một mạch còn lại sẽ điều khiển dòng điện để xem xét dòng điện có thể đi qua relay được hay không.

Nhiệm vụ chính của rơ le trung gian chính là chuyển tiếp mạch điện đến thiết bị khác
Nhiệm vụ chính của rơ le trung gian chính là chuyển tiếp mạch điện đến thiết bị khác

Nhiệm vụ chính của rơ le trung gian chính là chuyển tiếp mạch điện đến thiết bị khác giúp bảo vệ các thiết bị điện thông minh hay thông thường khác, tránh những hư hỏng, cháy nổ đồng thời kéo dài tuổi thọ cho thiết bị. Khi dòng điện chạy qua rơ le và đi tới cuộn dây của nam châm điện, tạo thành từ trường hút. Từ trường này sẽ tác động để đóng hoặc mở tiếp điểm điện làm thay đổi trạng thái đóng mở của rơ le trung gian.

Rơ le trung gian chỉ có một điểm có khả năng tải dòng điện nhỏ được sử dụng cho mạch điều khiển và tùy vào thiết kế mà số tiếp điểm điện sẽ thay đổi khác nhau. Khi cấp điện áp vào hai đầu cuộn dây tiếp điểm thường đóng sẽ hở ra, tiếp điểm thường hở sẽ đóng lại và hệ thống tiếp điểm trở về trạng thái ban đầu khi ngưng cấp nguồn.

Ký hiệu của rơ le trung gian trong mạch điện

Hiểu rõ ký hiệu của rơ le trung gian trong mạch điện sẽ giúp bạn lựa chọn được loại rơle thích hợp và lắp ráp các mạch điều khiển sử dụng rơ le hay những mạch điện tử công nghiệp cũng dễ dàng hơn. Trong các mạch điện, rơ le trung gian thường có 1 hoặc nhiều tiếp điểm và được quy ước riêng theo từng loại, cụ thể như sau:

Công dụng của rơ le trung gian trong mạch điện

Như đã biết, công dụng chính của rơ le trung gian là trung gian để chuyển tiếp mạch điện trong các hệ thống điều khiển của các thiết bị công nghiệp hay thiết bị gia dụng hiện đại. Đối với các dòng điều khiển khác nhau, công dụng của rơ le cũng sẽ khác nhau bao gồm:

Một số ứng dụng của rơ le trung gian

Hiện nay, rơ le trung gian được ứng dụng khá rộng rãi và phổ biến, nhất là ở trong các thiết bị công nghiệp với nhiệm vụ trung gian để chuyển tiếp mạch điện đến với các thiết bị khác. Cụ thể như sau:

Hiện nay, rơ le trung gian được ứng dụng phổ biến ở trong các thiết bị công nghiệp
Hiện nay, rơ le trung gian được ứng dụng phổ biến ở trong các thiết bị công nghiệp

Cách phân loại rơ le trung gian trên thị trường

Hiện nay, trên thị trường cung cấp rất nhiều loại rơ le trung gian có chất lượng và giá thành khác nhau. Tuy nhiên, để có thể thuận tiện hơn trong quá trình tìm mua và sử dụng, hãy tham khảo một số loại rơ le thông dụng sau:

Dựa theo thương hiệu

Tất cả các dòng rơ le trung gian trên thị trường hiện nay đều hoạt động dựa trên một nguyên lý chung là chuyển tiếp mạch điện đến thiết bị khác giúp bảo vệ các thiết bị điện khác. Tuy nhiên, khi phân loại dựa theo thương hiệu thì phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất phải kể đến những hãng uy tín sau:

Dựa theo số chân

Dựa trên cách phân loại theo số chân, rơ le trung gian được phân loại thành relay trung gian 8 chân, 11 chân, 14 chân, loại tròn và loại vuông. Trong đó, rơ le 11 chân, 14 chân được sử dụng rộng rãi nhất, cụ thể là:

Rơ le 11 chân thực hiện nhiệm vụ chịu tải trung gian cho các cảm biến
Rơ le 11 chân thực hiện nhiệm vụ chịu tải trung gian cho các cảm biến

Dựa theo điện thế

Khi phân loại dựa theo điện thế rơ le trung gian được chia thành nhiều loại với mức điện áp tương ứng mức điện áp phổ biến trong công nghiệp là: 5 Vdc, 12 Vdc, 24 Vdc, 220V… Cụ thể như sau:

Cách đấu các loại rơ le trung gian

Rơ le là một thiết bị rất quan trọng trong ngành công nghiệp, có vai trò bảo vệ các thiết bị điện khi gặp các sự cố quá tải. Dưới đây là hướng dẫn cách đấu các loại rơ le trung gian 5 chân, 8 chân và 14 chân cụ thể và chi tiết nhất để áp dụng hiệu quả vào thực tế, cùng tham khảo.

Rơ le là một thiết bị quan trọng trong ngành công nghiệp, có vai trò bảo vệ các thiết bị điện
Rơ le là một thiết bị quan trọng trong ngành công nghiệp, có vai trò bảo vệ các thiết bị điện

Cách đấu nối Rơ le 5 chân

Rơ le 5 chân bao gồm 2 cặp tiếp điểm và 1 cuộn dây cấp nguồn, trong đó 1 cặp tiếp điểm thường mở và 1 cặp thường đóng. Loại rơ le này hoạt động bình thường khi không có nguồn vào thì chân 30 và 87 là tiếp điểm mở còn chân 30 và 87 là tiếp điểm đóng lại. Trong trường hợp bạn cấp nguồn điện, từ trường hút sẽ tác động lực hút làm chân 30 và 87 đóng lại thành tiếp điểm đóng đồng thời tiếp điểm 30 và 87a sẽ hở ra.

Cách đấu nối Rơ le 8 chân

Rơ le 8 chân gồm 2 chân cấp nguồn và 2 cặp tiếp điểm đóng mở điều khiển được bọc 1 lớp kính trong nhìn xuyên thấu bộ phận bên trong. Khi đấu relay 8 chân bạn sẽ đấu cấp nguồn 12 - 24 - 220V tùy loại vào chân số 1 và 5 của cuộn dây, thông thường 2 cặp đóng là 2 - 3 và 6 - 7, 2 cặp tiếp điểm mở là 2 - 4 và 6 - 8.

Tương tự như cách đấu nối rơ le 5 chân, dòng rơ le 8 chân khi chưa có nguồn thì cặp 2 - 4 và 6 - 8 ở dạng thường mở; 2 - 3 và 6 - 7 dạng thường đóng. Khi cấp nguồn lập tức 2 - 4 và 6 - 8 đóng lại đồng thời 2 cặp cực kia mở ra.

Cách đấu nối rơ le 14 chân

Rơ le 14 chân 14 chân có tổng 4 cặp tiếp điểm, trong đó chân 1 2 3 4 là thường đóng, chân 5 6 7 8 là thường mở, chân 9 10 11 12 là COM và chân 13 14 là chân cấp điện áp cho Coil. Trên thực tế, rơ le loại 14 chân có tổng 4 cặp tiếp điểm trong đó 13 và 14 luôn là chân cuộn dây cấp nguồn.

Một số vai trò của rơ le trung gian

Rơ le trung gian ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điều khiển của các thiết bị công nghiệp hay gia dụng hiện đại. Tuy nhiên, đối với mỗi dòng điều khiển khác nhau, vai trò cũng sẽ khác nhau, cụ thể như sau:

Có thể chuyển đổi loại tiếp điểm

Như đã biết, quá trình điều khiển đòi hỏi sử dụng các tiếp điểm thường đóng của công tắc tơ để đạt được mục đích điều khiển cần thiết. Thực tế, các tiếp điểm thường đóng của chính công tắc tơ đã được sử dụng hết nên không thể hoàn thành nhiệm vụ điều khiển.

Việc đóng mở linh kiện điện trong một số mạch điều khiển thường sử dụng rơle trung gian
Việc đóng mở linh kiện điện trong một số mạch điều khiển thường sử dụng rơle trung gian

Bởi vậy, rơ le trung gian đóng vai trò tiếp điểm chuyển đổi được nối song song với cuộn dây của công tắc tơ ban đầu. Bên cạnh đó, tiếp điểm thường đóng của rơle trung gian còn được sử dụng để điều khiển các linh kiện tương ứng nhằm hỗ trợ quá trình điều khiển một cách trơn tru hơn.

Có thể được sử dụng như một công tắc

Việc đóng mở một số linh kiện điện cơ bản trong một số mạch điều khiển thường sử dụng rơle trung gian thông qua cách điều khiển các tiếp điểm. Giả sử trong mạch điều khiển van công nghiệp, Triode làm nhiệm vụ điều khiển bật tắt rơle trung gian đồng thời điều khiển bật / tắt cuộn khử khí.

Có thể chuyển đổi điện áp và loại bỏ nhiễu mạch

Trên thực tế, hiện tượng nhiễu trong mạch điều khiển vẫn luôn tồn tại trong các dây chuyền điều khiển công nghiệp hay điều khiển máy tính dù đã đã có nhiều biện pháp chống nhiễu. Lúc này, rơ le trung gian sẽ làm nhiệm vụ loại bỏ nhiễu vô cùng hiệu quả đồng thời đóng vai trò chuyển đổi điện áp nhanh chóng.

Có thể thay thế contactor nhỏ

Như đã biết, công dụng chính của loại rơ le này là là trung gian để chuyển tiếp mạch điện trong các hệ thống điều khiển của các thiết bị gia dụng hiện đại hay thiết bị công nghiệp. Trong đó, từng tiếp điểm của rơle trung gian đều có khả năng chịu tải nhất định. Đặc biệt đối với những tải nhỏ thiết bị có thể được sử dụng để thay thế các công tắc tơ nhỏ như điều khiển cửa cuốn điện hay một số thiết bị gia dụng khác.

Có thể nhận 1 hoặc nhiều tín hiệu điều khiển

Một trong những vai trò phổ biến nhất của rơ le trung gian trong hệ thống điều khiển của các thiết bị công nghiệp, gia dụng hiện đại đó chính là khả năng nhận 1 hoặc nhiều tín hiệu điều khiển. Việc nhận nhiều tín hiệu điều khiển không làm thay đổi hình thức điều khiển mà còn tạo điều kiện bảo trì trong quá trình sử dụng sau này.

Có thể tăng khả năng tiếp xúc

Rơle trung gian tuy có công suất tiếp điểm không lớn, nhưng có khả năng chịu tải nhất định. Thông thường, để mở rộng công suất tiếp điểm có thể dùng rơle trung gian với 1 dòng nhỏ để hoạt động. Chính vì thế, loại rơ le này thường được đưa vào sử dụng trong mạch điều khiển để điều khiển các phụ tải khác để mở rộng công suất điều khiển.

Lời kết

Hy vọng những nội dung được chia sẻ đã giúp bạn lựa chọn được sản phẩm rơ le trung gian tốt và phổ biến nhất hiện nay. Nếu đang quan tâm tới thiết bị và có nhu cầu sử dụng khách hàng có thể ngay tới Hunonic để được tư vấn và mua hàng với chất lượng tốt nhất kèm theo mức giá hợp lý.

CÔNG TY CỔ PHẦN HUNONIC VIỆT NAM

Link nội dung: https://blog24hvn.com/cach-dau-ro-le-5-chan-a48419.html