Chụp X-quang tầm soát u phổi: Quy trình thực hiện để chẩn đoán bệnh

Chụp X quang tầm soát u phổi (chụp x-quang để chẩn đoán u phổi) được thực hiện nhanh chóng, không gây đau. Dấu hiệu u phổi trên x-quang (nhiều người có thể gọi tắt là u phổi x-quang) giúp bổ sung chẩn đoán cho bác sĩ trong những trường hợp cần thiết.

Chụp X-quang tầm soát u phổi không chỉ phát hiện được các khối u có kích thước đủ lớn, mà còn phản ánh dấu hiệu có thể giúp bác sĩ đánh giá khối u là lành tính hay ác tính và đã di căn hay chưa. Vậy, chụp X-quang u phổi là gì? U phổi trên X-quang như thế nào? Quy trình chụp ra sao?

Chụp X-quang tầm soát u phổi là gì?

Chụp X-quang tầm soát u phổi là phương pháp sử dụng chùm tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc phổi, qua đó bác sĩ có thể xác định được những thay đổi bất thường ở phổi, trong đó có khối u tại phổi.

U phổi trên X-quang có kích thước lớn hơn 2cm và không ở các vị trí ở vùng mù của Xquang thì có thể thấy rõ trên phim. Để phát hiện các khối u phổi có kích thước nhỏ hơn, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, phương pháp xét nghiệm khác kèm theo, ví dụ như: chụp CT, PET-CT, nội soi phế quản và sinh thiết…(1)

Hiện nay, tầm soát u phổi ở nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao có thể sử dụng CT phổi liều thấp. Kỹ thuật này có thể phát hiện ngay cả những nốt nhỏ và dựa vào đặc tính tổn thương có thể phân loại tổn thương và định hướng theo dõi cũng như điều trị.

Chụp X-quang u phổi có thể phát hiện vị trí, cấu trúc, kích thước, kể cả tính chất của khối u tại phổi, chẳng hạn như: khối u duy nhất, khối u đa ổ, nốt đơn độc tại phổi, tổn thương dạng hang… Đây có thể là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh đầu tiên được bác sĩ chỉ định thực hiện khi người bệnh xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh lý về phổi.

Quy trình chụp X-quang tầm soát u phổi

Người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc quy trình chụp X-quang u phổi để đảm bảo tính an toàn trong quá trình thực hiện và nhận được hình ảnh rõ nét, chính xác.

1. Trước khi chụp X-quang u phổi cần chuẩn bị gì?

Trước khi chụp X-quang u phổi, các hoạt động và công việc hàng ngày của người bệnh đều có thể tiến hành như bình thường, kể cả việc ăn uống, ngủ nghỉ hay sử dụng những loại thuốc điều trị… Khi đến cơ sở y tế để chụp, người bệnh sẽ được bác sĩ/kỹ thuật viên hướng dẫn cởi bỏ trang sức, phụ kiện kim loại, thay áo mỏng chuyên dụng. Riêng với phụ nữ, cần cởi áo ngực để đảm bảo hình chụp X-quang u phổi có chất lượng tốt, rõ nét.

2. Thực hiện chụp X-quang u phổi

Để chụp X-quang u phổi, bạn cần đứng đúng vào vị trí và tư thế theo hướng dẫn của bác sĩ/kỹ thuật viên chụp X-quang. Với những trường hợp không thể đứng, bác sĩ/kỹ thuật viên có thể hướng dẫn người bệnh thực hiện tư thế ngồi hoặc nằm trên ghế.

Khi đã chuẩn bị sẵn sàng, bác sĩ/kỹ thuật viên nhanh chóng thực hiện các thao tác chụp từ những góc độ khác nhau. Người bệnh chỉ cần giữ nguyên tư thế đã được hướng dẫn trong vài phút. Đôi khi bạn cần nín thở vài giây theo yêu cầu của bác sĩ/kỹ thuật viên để hoàn thành quá trình chụp X-quang u phổi một cách thuận lợi.

3. Sau khi chụp X-quang tầm soát u phổi

Sau khi chụp X-quang u phổi, người bệnh không cần kiêng cử bất kỳ hoạt động nào, kể cả việc ăn uống, vui chơi, giao tiếp với mọi người xung quanh… Tuy nhiên, nếu có điều gì lo lắng, gặp dấu hiệu bất thường trong cơ thể, bạn hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ.

Những lưu ý khi chụp X-quang tầm soát u phổi

Bên cạnh việc tuân thủ đúng quy trình thực hiện, khi chụp X-quang u phổi người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Chụp X-quang tầm soát u phổi có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi giai đoạn sớm. Do vậy, phụ nữ khi đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai cần thông báo kịp thời để bác sĩ có chỉ định phù hợp và thực hiện che chắn vùng chậu.
• Chụp X-quang tầm soát u phổi không phát hiện được những khối u có kích thước quá nhỏ, dưới 2 cm. Trong khi những khối u ác tính tại phổi thường phát triển nhanh. Do vậy, bạn nên mang theo hồ sơ bệnh án và phim chụp X-quang phổi lần trước để bác sĩ có thể theo dõi chặt chẽ tiến triển của bệnh (nếu có).

• Cùng với việc chụp X-quang u phổi, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện kết hợp thêm một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như CT phổi hoặc phương pháp xét nghiệm khác. Qua đó, bác sĩ có thêm thông tin để đánh giá về tình hình của phổi và các cơ quan liên quan.
• Để đảm bảo chất lượng cho hình ảnh chụp X-quang u phổi, người bệnh nên phối hợp tốt và thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ/kỹ thuật viên. Đặc biệt là đừng quên kiểm tra, tháo bỏ các loại trang sức, phụ kiện… có thể ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh trước khi chụp x-quang u phổi.
• Phương pháp chụp X-quang u phổi cần được thực hiện ở một phòng chuyên biệt, đáp ứng đúng yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn do Bộ Y tế quy định. Do vậy, người bệnh nên chụp X-quang u phổi tại cơ sở y tế có đủ trang thiết bị, quy tụ đội ngũ bác sĩ/kỹ thuật viên có chuyên môn ở lĩnh vực này.

Chụp X-quang tầm soát u phổi có rủi ro không?

Chùm tia bức xạ X có thể xuyên qua các mô mềm và phần chất lỏng trong cơ thể người. Nếu chụp X-quang tầm soát u phổi quá nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn, vượt quá chỉ định của bác sĩ… cũng có thể gây cho người bệnh nhận liều tia quá mức cho phép trong một thời gian ngắn.

Các trường hợp nhiễm xạ một liều quá cao và liên tục có thể bị cháy da, chậm phát triển xương, thiếu máu, hiếm muộn, làm tổn thương hệ miễn dịch, tiêu hóa, thần kinh…

Việc chụp X-quang tầm soát u phổi cần được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, quy trình chụp phải được tiến hành đúng theo tiêu chuẩn quy định. Hiện nay, Bộ Y tế đã ban hành các tiêu chuẩn cụ thể trong việc chụp X-quang. Nếu cơ sở y tế và người bệnh tuân thủ đúng theo quy định thì có thể yên tâm chụp X-quang u phổi như bình thường.

Chụp X-quang có phát hiện khối u phổi không?

Chụp X-quang, cụ thể là chụp X-quang tầm soát u phổi có thể phát hiện các tổn thương đủ lớn tại phổi, nhất là các khối có kích thước lớn hơn 2 cm. Thế nhưng, hình chụp X-quang tầm soát u phổi không thể hiện rõ các đặc tính bên trong của khối u.

Hình ảnh các khối u phổi trên X-quang khá đa dạng, nhưng phổ biến hơn cả là hình tròn và bầu dục, có ranh giới rõ hoặc không, thường được chia thành 2 loại chính, bao gồm:

• U phổi trung tâm: Các khối u nằm quanh rốn phổi, có bờ tua gai và ranh giới không rõ. Những khối u này được phát hiện trên phim chụp X-quang còn kèm theo hình ảnh xẹp thùy phổi tại nhánh phế quản có khối u xâm lấn.
• U phổi ngoại vi: Các khối u nằm ở vùng ngoại vi của phổi, có bờ đường viền tròn và ranh giới rõ ràng.

Không chỉ phát hiện được những khối u nguyên phát tại phổi, chụp X-quang u phổi còn có thể chỉ ra các tổn thương do khối u di căn từ nơi khác đến phổi. Những khối u này được nhìn thấy trên phim chụp X-quang là các nốt mờ nhỏ, có kích thước không đều và xuất hiện rải rác khắp phổi. Tuy nhiên, do sự che lấp của các cấu trúc xung quanh như bóng tim, xương sườn… nên chụp u phổi X-quang thường không thể phát hiện được những tổn thương, kể cả khối u tại phổi có kích thước nhỏ (khoảng 2 cm trở xuống).

Chi phí chụp X-quang tầm soát u phổi là bao nhiêu?

Chụp X-quang u phổi có chi phí khá thấp so với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng khác. Phần đông người bệnh có thể tiếp cận với kỹ thuật này trong quá trình thăm khám sức khỏe hoặc khi điều trị các bệnh lý tại phổi, đặc biệt là u phổi.

Tùy thuộc vào chất lượng dịch vụ, thiết bị máy móc và đội ngũ bác sĩ/kỹ thuật viên tại mỗi cơ sở y tế mà giá chụp X-quang u phổi sẽ có sự chênh lệch.

Trung tâm Chẩn đoán Hình ảnh & Điện quang Can thiệp, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh ứng dụng hệ thống X-quang kỹ thuật số treo trần cao cấp GXR - 52SD Ceiling System với nhiều tính năng ưu việt, cho kết quả hình ảnh chính xác, có độ an toàn cao. Bên cạnh kỹ thuật chụp X-quang u phổi, Trung tâm còn đang triển khai các dịch vụ chụp X-quang kỹ thuật số tại nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể, giúp tầm soát và hỗ trợ cho quá trình điều trị nhiều loại bệnh lý. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, kỹ thuật viên có tay nghề cao, tận tình, chu đáo.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Chụp X-quang u phổi mang đến nhiều lợi ích cho việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tại phổi, trong đó có các khối u nguyên phát hoặc di căn đến phổi. Người bệnh nên lựa chọn cơ sở y tế có đủ điều kiện kỹ thuật, đảm bảo an toàn, chất lượng để tiến hành kỹ thuật chụp X-quang tầm soát u phổi.