Rối loạn tiền đình ở người trẻ: Triệu chứng, nguyên nhân, phòng ngừa

Rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi đang ngày càng phổ biến. Vậy nguyên nhân và triệu chứng rối loạn tiền đình ở người trẻ là gì? Làm sao hạn chế hay ngăn ngừa căn bệnh này xảy ra?

Rối loạn tiền đình ở người trẻ là gì ?

Rối loạn tiền đình ở người trẻ là tình trạng tổn thương dây thần kinh số 8 và các đường kết nối của nó hoặc động mạch nuôi dưỡng não, làm gián đoạn quá trình dẫn truyền và xử lý thông tin của hệ thống tiền đình ở người trẻ tuổi. Kết quả là cơ thể người bệnh trở nên mất cân bằng, gây ra các triệu chứng như loạng choạng, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, buồn nôn,…

Tiền đình là một phần của hệ thần kinh nằm phía sau ốc tai (hai bên), đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng cho cơ thể, giúp điều khiển tư thế, điệu bộ, kết hợp với các bộ phận như thân, đầu, tay, chân, mắt,… khi cử động. Còn dây thần kinh số 8 bắt đầu từ cầu não, vào xương đá và đi qua lỗ ống tai trong. Đây là đường truyền dẫn thông tin điều khiển hệ thống tiền đình giữ thăng bằng cho cơ thể.

Rối loạn tiền đình thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên và người cao tuổi do sự suy giảm chức năng của các cơ quan tiếp nhận thông tin và cảm giác. Các triệu chứng và ảnh hưởng của bệnh thường sẽ nghiêm trọng hơn ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, do một số yếu tố như lối sống, chế độ sinh hoạt, công việc và môi trường mà tình trạng rối loạn tiền đình ở người trẻ đang ngày càng gia tăng trong những năm gần đây.

Triệu chứng rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi

Để nhận biết rối loạn tiền đình ở người trẻ, hãy chú ý đến các triệu chứng nghi ngờ sau đây và thăm khám sớm: (1)

• Thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt và khó kiểm soát cơ thể
• Đứng không vững, mất thăng bằng khi thay đổi tư thế đứng hoặc ngồi
• Hay buồn nôn hoặc nôn mửa
• Đau đầu thường xuyên
• Thính lực giảm, thường bị ù tai
• Cảm giác tê, run rẩy ở tay chân
• Giảm khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ, có cảm giác mơ hồ
• Hồi hộp, cảm giác tim đập nhanh, đánh trống ngực
• Hơi thở nông, bị hụt hơi

Nếu phát hiện bản thân hoặc người nhà có những dấu hiệu này, nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn điều trị kịp thời.

Nguyên nhân rối loạn tiền đình ở người trẻ

1. Căng thẳng, stress quá mức

Áp lực công việc và cuộc sống hàng ngày khiến cho người trẻ thường xuyên đối diện với stress. Điều này có thể dẫn đến tình trạng sản sinh quá mức hormone cortisol trong cơ thể. Khi hormone này tích tụ quá nhiều sẽ làm tổn thương hệ thần kinh và gây rối loạn tiền đình.

2. Mất ngủ kéo dài

Rối loạn tiền đình cũng có thể liên quan đến vấn đề mất ngủ diễn ra trong thời gian dài. Tình trạng này ảnh hưởng đến dây thần kinh số 8, gây ra sự sai lệch trong quá trình dẫn truyền thông tin.

3. Thói quen ít vận động

Thói quen ít vận động hoặc do tính chất công việc phải ngồi nhiều giờ trước máy tính và trong môi trường phòng lạnh kín có thể là nguyên nhân gây rối loạn tiền đình ở người trẻ.

4. Vấn đề về huyết áp hoặc rối loạn chuyển hóa

Huyết áp thấp, thiếu máu, tai biến hoặc các bệnh lý tim mạch,… là những nguyên nhân có thể gây rối loạn tiền đình. Khi hoạt động lưu thông máu đến não kém, chức năng của hệ thống tiền đình cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Những người bị mất máu nhiều, rối loạn chuyển hóa (suy giáp, tiểu đường, tăng ure huyết,…) cũng có nguy cơ rối loạn tiền đình cao.

5. Bệnh lý thần kinh

Rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi cũng có thể do hậu quả của các bệnh lý thần kinh như viêm dây thần kinh do virus, viêm tiền đình, chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, migraine, nhiễm trùng não, nhồi máu não, xuất huyết não, chấn thương, u não, u dây thần kinh, thiếu máu não, áp xe não, máu tụ ngoài màng cứng ở hố sau,…

6. Bệnh lý về tai

Các bệnh lý về tai như viêm mê nhĩ, bệnh Meniere (gây rối loạn thính lực), thạch nhĩ (sỏi tai) lạc chỗ, viêm tai giữa, rò ngoại dịch, dị vật ống tai ngoài,… cũng có thể gây ra tình trạng rối loạn tiền đình ở người trẻ.

7. Nguyên nhân khác

• Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi đột ngột của thời tiết hoặc nhiệt độ môi trường có thể khởi phát rối loạn tiền đình.
• Nhiễm độc: Phơi nhiễm với các chất độc hại hoặc sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài cũng được xem là yếu tố gây rối loạn tiền đình ở người trẻ.
• Ô nhiễm tiếng ồn: Sống và làm việc trong môi trường nhiều tiếng ồn góp phần làm xuất hiện các triệu chứng của bệnh như chóng mặt, nhức đầu,…

Biến chứng hay rủi ro của rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi

• Dễ bị té ngã: Các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt hay mất thăng bằng đặc biệt nguy hiểm khi người bệnh đang điều khiển phương tiện giao thông hoặc làm việc ở trên cao. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự an toàn cá nhân, mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến mọi người xung quanh.
• Đột quỵ và tai biến: Nếu rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi là do các bệnh lý liên quan đến mạch máu não thì nguy cơ đột quỵ và tai biến sẽ dễ xảy ra hơn. Người bệnh cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để ngăn ngừa và giảm thiểu nguy cơ này.
• Nguy cơ trầm cảm: Trong những năm gần đây, bệnh trầm cảm là hiện tượng đáng báo động. Người trẻ bị rối loạn tiền đình có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống do thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và mất thăng bằng. Những khó khăn trong sinh hoạt cũng góp phần làm trầm trọng cảm giác mệt mỏi và chán nản ở người trẻ.

Cách chẩn đoán bệnh rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi

Trước đây, việc chẩn đoán rối loạn tiền đình thường dựa vào kinh nghiệm của bác sĩ. Những biểu hiện nhỏ dễ bị bỏ qua, gây khó khăn trong việc xác định nguyên nhân gốc rễ của bệnh hoặc không đủ cơ sở để đưa ra chẩn đoán. Hiện nay, tại các bệnh viện lớn như Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã áp dụng nhiều phương pháp chẩn đoán hiện đại giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh rối loạn tiền đình, chẳng hạn như:

• Hệ thống chẩn đoán rối loạn tiền đình bằng Ảnh động nhãn đồ (VNG-Videonystagmography). Bằng cách đo chuyển động của mắt, hệ thống sẽ hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán toàn diện, nhanh chóng và chính xác các dấu hiệu của rối loạn tiền đình, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
• Phương pháp đo điện não đồ (EEG-Electroencephalogram) được sử dụng để kiểm tra sự biến đổi sóng điện não bất thường, làm căn cứ cho việc chẩn đoán các bệnh lý thần kinh liên quan.

Những công cụ này không chỉ giúp nâng cao tính chính xác của chẩn đoán, mà còn tăng hiệu quả điều trị các bệnh liên quan đến hệ thần kinh, bao gồm tình trạng rối loạn tiền đình ở người trẻ.

Cách điều trị bệnh rối loạn tiền đình cho người trẻ tuổi

Các phương pháp điều trị rối loạn tiền đình người trẻ cần căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh. Với mỗi nguyên nhân khác nhau, cách điều trị rối loạn tiền đình sẽ được điều chỉnh phù hợp. Bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc hoặc áp dụng một số phương pháp vật lý trị liệu nhằm cải thiện triệu chứng và hỗ trợ phục hồi chức năng tiền đình.

Cách phòng ngừa tình trạng rối loạn tiền đình ở người trẻ

Dưới đây là một số biện pháp giúp hạn chế, ngăn ngừa và phòng tránh tái phát triệu chứng rối loạn tiền đình ở người trẻ tuổi:

• Khám sức khỏe thần kinh định kỳ: Mục đích nhằm tầm soát, phát hiện và điều trị các bệnh lý thần kinh liên quan để điều trị kịp thời, nếu có.
• Hạn chế căng thẳng, stress: Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi và thư giãn hợp lý, đồng thời chia sẻ cảm xúc với người thân, bạn bè để giải tỏa căng thẳng.
• Tránh ngồi quá lâu trước màn hình máy tính, điện thoại: Đối với những công việc phải tiếp xúc với thiết bị điện tử thường xuyên, cần sắp xếp thời gian giải lao để thay đổi tư thế, vận động nhẹ nhàng sau mỗi 1-2 giờ ngồi làm việc liên tục.
• Không thức khuya: Đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm và ngủ trước 11 giờ, không nên thức quá khuya.
• Uống đủ nước: Cung cấp đủ lượng nước hàng ngày (khoảng 2 lít nước) giúp đào thải độc tố và duy trì hoạt động khỏe mạnh của hệ thần kinh.
• Tăng cường vận động: Tập thể dục và hoạt động thể chất thường xuyên để tăng cường lưu thông máu đến não, giảm căng thẳng và ngăn ngừa rối loạn tiền đình ở người trẻ.
• Tuân thủ phương pháp điều trị của bác sĩ: Việc tuân thủ phác đồ điều trị là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa tái phát cơn rối loạn tiền đình.
• Vật lý trị liệu phục hồi chức năng: Sử dụng thuốc theo toa kết hợp với vật lý trị liệu và phục hồi chức năng giúp cải thiện vận động của cơ thể và duy trì sự cân bằng của hệ thống tiền đình.

Rối loạn tiền đình ở người trẻ không phải là một bệnh cấp tính nguy hiểm và hoàn toàn có thể chữa khỏi. Do đó, ngay khi phát hiện những dấu hiệu nghi ngờ bệnh, người bệnh nên đến khám tại các chuyên khoa Nội thần kinh hoặc Tai Mũi Họng để có hướng điều trị kịp thời, phòng ngừa bệnh tiến triển nặng.