Ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm viêm gan B quan trọng

Viêm gan siêu vi B là một trong những căn bệnh nguy hiểm cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Ngoài xét nghiệm kháng nguyên HBsAg, còn có nhiều chỉ số viêm gan B đáng chú ý khác. Trong bài viết này, hãy cùng Diag tìm hiểu ý nghĩa của ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm viêm gan B và những thông tin liên quan nhé.

Chỉ số HBsAg

Hepatitis B Surface Antigen (HBsAg) là một kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B. Sau khi xâm nhập vào máu, HBsAg dễ dàng được phát hiện thông qua xét nghiệm máu do có độ nhạy rất cao. Việc tìm ra kháng nguyên này trong máu giúp ích trong việc phát hiện viêm gan B, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Theo nhiều nghiên cứu, lượng kháng nguyên HBsAg sẽ tăng lên trong 10 tuần đầu kể từ khi xâm nhập vào máu và giảm dần sau đó. Chỉ số viêm gan B này có thể giảm và biến mất hẳn khỏi cơ thể chỉ sau khoảng 4 - 6 tháng.

Trong một số trường hợp khác, HBsAg sẽ dương tính lâu hơn 10 tháng và âm thầm phát triển. Chúng sẽ tiếp tục tiến triển thành viêm gan B mãn tính và rất khó để điều trị khi đến giai đoạn cuối của bệnh.

Xem thêm: Xét nghiệm viêm gan bao nhiêu tiền?

Chỉ số Anti-HBs

Hepatitis B Surface Antibody (Anti-HBs) là kháng thể bề mặt được cơ thể sản sinh có nhiệm vụ chống lại kháng nguyên HBsAg. Xét nghiệm Anti-HBs nhằm mục đích phát hiện virus viêm gan B cũng như đánh giá được mức độ bảo vệ của cơ thể trước virus.

Xem thêm: Kháng thể viêm gan B bao nhiêu là tốt?

Trên thực tế, cơ thể có kháng thể Anti-HBs dựa trên hai cơ chế:

• Từng mắc viêm gan siêu vi B: Sau khi mắc bệnh, cơ thể đã tự hình thành và duy trì lượng kháng thể ổn định để chống lại virus.
• Đã tiêm đủ vắc-xin viêm gan B: Mục đích là giúp cơ thể có đủ lượng kháng thể Anti-HBs cần thiết. Xét nghiệm dành cho người chưa từng mắc bệnh và những người cần duy trì lượng kháng thể sau khi mắc viêm gan B trước đó.

Chỉ số Anti-HBs được đánh giá nằm trong khoảng từ 0 - 1000 IU/mL và có các mức như sau:

• 0 - 10 UI/mL: Cơ thể có rất ít kháng thể và chưa đủ khả năng để tự phòng chống trước virus. Cần tiêm vắc-xin để nâng chỉ số Anti-HBs.
• 10 - 100 IU/mL: Cơ thể đã có lượng kháng thể tương đối nhưng vẫn chưa đủ để đảm bảo khỏe mạnh khi bị virus viêm gan B tấn công. Cần tiêm vắc-xin để tăng cường lượng kháng thể.
• 100 - 1000 IU/mL: Cơ thể đã có thể tự bảo vệ trước virus viêm gan B.

Chỉ số HBeAg

Hepatitis B Envelope Antigen (HBeAg) là một kháng nguyên của virus viêm gan B, xuất hiện trong trường hợp virus đang phát triển mạnh. Xét nghiệm máu phát hiện chỉ số HBeAg dương tính nghĩa là virus đang nhân bản và cần xem xét điều trị.

Nếu HBeAg âm tính, người bệnh vẫn cần được theo dõi bởi có thể virus bị đột biến hoặc không hoạt động. Trường hợp này cần làm thêm xét nghiệm HBV-DNA để xác định chính xác tình trạng bệnh và có hướng điều trị phù hợp.

Chỉ số Anti-HBe

Hepatitis B Envelope Antibody (Anti-HBe) là một kháng thể có tác dụng chống lại kháng nguyên HbeAg. Kháng thể này đóng vai trò ngăn chặn quá trình lây lan nhanh cũng như sự đột biến của virus viêm gan B trong cơ thể. Xét nghiệm chỉ số viêm gan B này rất quan trọng và thường được chỉ định ở người đã dương tính với viêm gan B.

Chỉ số Anti-HBe giúp đánh giá khả năng phát triển của virus, từ đó hỗ trợ theo dõi điều trị. Khi kết quả Anti-HBe dương tính và HBeAg âm tính nghĩa là hệ miễn dịch của người bệnh đã ngăn chặn được virus nhờ chữa trị hiệu quả. Ngược lại, nếu chỉ số Anti-HBe âm tính chứng tỏ phương pháp điều trị chưa khả quan khi virus vẫn phát triển bình thường.

Tuy có cùng mục đích là chống lại virus, nhưng Anti-HBs và Anti-HBe không xuất hiện đồng thời cùng nhau. Do đó, chỉ số Anti-HBe không được dùng để phát hiện một người có miễn dịch với virus viêm gan B như với việc phân tích Anti-HBs. Vậy nên, xét nghiệm kháng thể Anti-HBe và kháng nguyên HBeAg thường được thực hiện cùng nhau để đánh giá rõ nhất về tình trạng nhiễm virus.

Xem thêm: Xét nghiệm viêm gan B âm tính

Chỉ số HBcAb

Hepatitis B Core Antibody (HBcAb hay Anti-Hbc) là loại kháng thể lõi virus viêm gan B. Xét nghiệm HBcAb nhằm phân biệt các trường hợp có kháng thể viêm gan do tiêm vắc-xin hay do tiền sử bị viêm gan B cấp tính đã khỏi.

Kháng thể HBcAb xuất hiện trước cả Anti-Hbs và Anti-Hbe, thường tăng lên trong giai đoạn mãn tính của bệnh. Trên thực tế, kháng thể này có thể tồn tại trong nhiều năm và chậm chí là suốt đời.

Một số trường hợp kháng thể HBcAb tăng lên trong thời gian kháng thể Anti-HBs xuất hiện và kháng nguyên HBsAg mất đi, đây gọi là “giai đoạn cửa sổ” đối với kháng nguyên lõi virus. Do đó, HBcAb là chỉ số viêm gan B đáng tin cậy nhất để xác định tình trạng nhiễm bệnh ngay cả khi kháng nguyên và kháng thể bề mặt virus đều âm tính.

Xem thêm: Xét nghiệm kháng nguyên viêm gan B

Chỉ số Anti-HBc IgM

Hepatitis B Core IgM Antibody (Anti-HBc IgM) là kháng thể lõi virus viêm gan B type IgM. Kháng thể này xuất hiện khi bệnh đang trong giai đoạn bệnh cấp tính hoặc trong giai đoạn cấp của viêm gan B mãn tính.

Xét nghiệm Anti-HBc IgM kết hợp với xét nghiệm kháng nguyên HBsAg giúp xác định người bệnh đang mắc viêm gan B cấp tính hay mãn tính. Nếu cả hai chỉ số đều dương tính thì có khả năng cao mắc viêm gan cấp tính. Nếu chỉ số Anti-HBc IgM âm tính nghĩa là bệnh nhân mắc viêm gan B mãn tính.

Chỉ số định lượng HBV-DNA

Đây là chỉ số rất quan trọng trong chẩn đoán bệnh viêm gan siêu vi B. Xét nghiệm định lượng HBV-DNA giúp đánh giá tình trạng nghiêm trọng của bệnh cũng như hỗ trợ đưa ra phương án chữa trị hiệu quả. Chỉ số này có thể phản ánh nồng độ virus có trong máu, tình trạng sao chép, và khả năng lây nhiễm của chúng.

Xét nghiệm HBV-DNA sử dụng kỹ thuật Realtime PCR để đo tải lượng virus viêm gan B. Với ưu điểm cho ra kết quả nhanh chóng, độ nhạy và độ đặc hiệu đều cao đến 99%, xét nghiệm HBV-DNA bằng kỹ thuật PCR được đánh giá cao trong chẩn đoán giai đoạn và điều trị bệnh.

Các giá trị của xét nghiệm định lượng PCR HBV-DNA được đo lường như sau:

• 10^3 - 10^5 copies/mL: Virus đang trong giai đoạn sao chép chưa mạnh.
• 10^5 - 10^7 copies/mL: Virus đang trong giai đoạn sao chép tương đối mạnh.
• Từ 10^7 copies/mL trở lên: Virus đang trong giai đoạn sao chép rất mạnh. Chỉ số HBV-DNA cao có thể cho thấy virus đang phát triển mạnh, gây ra tổn thương gan nghiêm trọng hơn. Đồng thời, khả năng lây nhiễm của virus đang ở mức báo động.

Chỉ số men gan (ALT, AST, ALP, GGT)

Đối với những bệnh nhân mắc viêm gan siêu vi B, xét nghiệm các chỉ số men gan hỗ trợ rất nhiều trong việc chẩn đoán bệnh đang tiến triển ở giai đoạn nào. Đồng thời hỗ trợ đánh giá chức năng gan trong giai đoạn nhiễm bệnh. Men gan tăng cao gấp nhiều lần so với ngưỡng cho phép nghĩa là gan đang bị tổn thương nặng nề.

Đọc hiểu chỉ số viêm gan B an toàn

Chỉ số S/CO trong viêm gan B là kết quả xét nghiệm khi thực hiện trên hệ thống máy xét nghiệm tự động. Khi phân tích xong thì máy sẽ trả kết quả là một con số, gọi là S/CO. Chỉ số S/CO sẽ được phiên giải là dương tính và âm tính. S/CO > 1 nghĩa là dương tính và S/CO < 1 nghĩa là âm tính.

Dựa trên S/CO và ngưỡng định lượng, các chỉ số viêm gan B an toàn được khuyến nghị như sau:

• HBsAg: Âm tính.
• Anti-HBs: Nồng độ > 10 IU/mL. Tối ưu nhất là 100 - 1000 IU/mL.
• HbeAg: Âm tính.
• Anti-HBe: Dương tính.
• HBcAb: Âm tính trong trường hợp không có tiền sử nhiễm viêm gan B. Dương tính cho thấy đã từng nhiễm virus viêm gan B.
• Anti-HBc IgM: Âm tính.
• Định lượng HBV-DNA: Không có hoặc dưới ngưỡng phát hiện là < 20 IU/mL hoặc < 250 copies/mL.

Xem thêm: Cách đọc kết quả định lượng virus viêm gan B

Chỉ số viêm gan B bao nhiêu là cao?

Không phải chỉ số nào cũng có ngưỡng hoặc áp dụng chỉ số cao-thấp. Tương tự như cách đọc chỉ số an toàn, nghĩa là sử dụng chỉ số S/CO để xác định dương tính hoặc âm tính. Một số kết quả xét nghiệm viêm gan B sẽ có ngưỡng cao nhất định. Chỉ số viêm gan B cao cho thấy virus đang tấn công mạnh mẽ.

• HBsAg: Dương tính.
• Anti-HBs: Nồng độ > 10 IU/mL. Nồng độ càng cao cho thấy khả năng tự bảo vệ cơ thể trước virus càng mạnh. Tối ưu nhất là 100 - 1000 IU/mL.
• HbeAg: Dương tính.
• Anti-HBe: Không chỉ ra cao hoặc thấp, mà chỉ có dương tính hoặc âm tính.
• HBcAb: Không chỉ ra cao hoặc thấp. Kết quả dương tính cho thấy tiền sử nhiễm virus. Âm tính nghĩa là chưa từng nhiễm viêm gan B.
• Anti-HBc IgM: Dương tính.
• Định lượng HBV-DNA: Tải lượng virus > 2.000 IU/mL hoặc > 10.000 copies/mL.

Nên xét nghiệm viêm gan B ở đâu đảm bảo kết quả chính xác?

Chủ động xét nghiệm sàng lọc viêm gan siêu vi chưa bao giờ là thừa. Kiểm tra tình trạng nhiễm viêm gan có ý nghĩa rất lớn giúp phát hiện và điều trị sớm trước khi bệnh tiến triển thành ung thư gan.

Trung tâm y khoa Diag hiện là điểm đến đáng tin cậy của nhiều người với mong muốn tầm soát viêm gan B. Diag là trung tâm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189 cùng hệ thống máy xét nghiệm tân tiến nhất từ Abbott và Roche. Do đó, trung tâm đảm bảo mọi kết quả xét nghiệm đều chính xác và có giá trị sử dụng cao trong điều trị viêm gan B.

Khách hàng có nhu cầu xét nghiệm viêm gan B và đánh giá chức năng gan tại nhà có thể liên hệ với Diag qua các kênh sau:

• Trang chủ Diag: https://diag.vn/
• Hotline: 1900 1717

Xem thêm: Xét nghiệm viêm gan B bao lâu có kết quả?

Lời kết

Hiểu rõ các chỉ số viêm gan B là rất cần thiết để bảo vệ bản thân trước sự tấn công của virus. Các xét nghiệm này không chỉ phản ánh tình trạng nhiễm bệnh mà còn giúp bác sĩ dễ dàng chẩn đoán bệnh. Từ đó có hướng điều trị hiệu quả nhất.

Xem thêm:

• Test nhanh viêm gan B
• Xét nghiệm máu có phát hiện viêm gan B không?