Nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm gồm những gì? Cách quản lý như thế nào?

Biogency đã đề cập ở những bài viết trước đây về nguồn thức ăn cho tôm gồm 3 loại: thức ăn tự nhiên, thức ăn công nghiệp và thức ăn tự chế. Nhiều bà con thường chỉ chú trọng đến lượng thức ăn bổ sung là thức ăn công nghiệp và thức ăn tự chế mà bỏ qua vai trò của nguồn thức ăn tự nhiên đối với tôm. Trên thực tế, chính những loại thức ăn có sẵn trong tự nhiên này lại là mắt xích quan trọng trong quá trình phát triển của tôm. Để hiểu rõ hơn, mời bà con tham khảo bài viết của Biogency về vai trò, cách quản lý các loại thức ăn tự nhiên cho tôm.

Vai trò của thức ăn tự nhiên cho tôm

Trong nuôi tôm nước ngọt, nước mặn hay nước lợ thì các loại thức ăn tự nhiên (bao gồm cả động vật và thực vật có trong môi trường sống) đều giữ vai trò quan trọng đối với tôm nuôi. Đặc biệt là ở giai đoạn phát triển từ ấu trùng lên tôm trưởng thành.

Tôm ở giai đoạn ấu trùng có kích thước rất nhỏ, hệ thống tiêu hóa lẫn enzyme đều chưa hoàn chỉnh. Lúc này, thức ăn tự nhiên chính là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp nâng cao tỉ lệ sống cho tôm.

• Các loại thức ăn tự nhiên, nhất là động vật phù du cung cấp nguồn axit amin thiết yếu và nhiều enzyme cần thiết cho tôm.
• Thức ăn tự nhiên trong ao tôm cung cấp nguồn protein phong phú cho quá trình tăng trưởng của tôm diễn ra nhanh hơn. Các loài sinh vật phù du này được coi như “nhà máy lọc sinh học” cho ao tôm nhờ khả năng phản ứng nhanh với các tác nhân gây stress môi trường.
• Thức ăn tự nhiên là nhân tố giúp duy trì dòng năng lượng và chu kỳ dinh dưỡng trong ao. Cụ thể, trong quá trình nuôi, phân và thức ăn thừa của tôm sẽ được vi khuẩn chuyển hóa thành chất dinh dưỡng. Những chất dinh dưỡng này được các sinh vật phù du sử dụng cho quá trình sinh trưởng, phát triển. Trong quá trình tăng trưởng đó, các sinh vật này cũng giúp làm giảm hàm lượng amoniac và nitrat là nguyên nhân hình thành nên khí độc có thể gây ảnh hưởng xấu đến tôm (như là ức chế hệ thống miễn dịch).
• Động thực vật phù du có thể được coi như một nhân tố giúp quản lý môi trường, bà con có thể theo dõi mật độ của chúng trong ao để đánh giá mức độ ô nhiễm của nước.

Tóm lại, tôm là loài động vật ăn tạp, vì vậy các nguồn thức ăn công nghiệp lẫn tự nhiên đều rất quan trọng đối với chúng. Do thói quen và tập tính sống nên dù bà con có bổ sung thức ăn công nghiệp thường xuyên thì tôm vẫn sẽ bơi đi tìm kiếm nguồn thức ăn tự nhiên. Đặc biệt là trong hệ thống nuôi Biofloc, người ta chỉ thả xuống một lượng thức ăn công nghiệp nhất định, còn lại lượng floc được nuôi cấy sẽ vừa là thức ăn cho tôm vừa đóng vai trò như các nhà máy sinh học xử lý môi trường nước ao nuôi.

Bà con nuôi tôm lưu ý, cùng với chế độ cho ăn hàng ngày, phải chú ý quan sát và đảm bảo lượng vi tảo, động vật phù du trong nước ở mức đủ cho tôm sinh trưởng ổn định.

Tham khảo: Thức ăn cho tôm thẻ chân trắng

Các loại thức ăn tự nhiên có trong ao tôm

Có hai loại thức ăn tự nhiên trong ao tôm là:

Thực vật phù du (tảo)

Tảo chính là nguồn thức ăn tự nhiên đầu tiên và quan trọng đối với tôm.

Tảo không chỉ có khả năng sinh sản nhanh mà còn mang giá trị dinh dưỡng cao:

• Tảo chứa hàm lượng protein lên tới 45 - 60%.
• Tảo chứa đầy đủ các amino axit thiết yếu cho sự tăng trưởng của tôm.
• Tảo có đặc tính dinh dưỡng phong phú, tiêu biểu là axit béo không bão hòa cao (HUFA) n-3, rất hữu ích cho sự sống sót của ấu trùng tôm.

Hiện tại có hơn 40 loài tảo khác nhau được sử dụng làm thức ăn sống cho các loại động vật trong tự nhiên, trong đó có tôm.

Động vật phù du

Động vật phù du gồm các loài động vật nhỏ li ti sống trôi nổi trong nước ao tôm. Chúng là thức ăn trực tiếp của tôm từ giai đoạn tôm còn nhỏ cho đến khi trưởng thành nhờ sở hữu giá trị dinh dưỡng cao:

• Hàm lượng protein lên đến 50%.
• Chứa đầy đủ các loại amino axit thiết yếu cho tôm phát triển.

Động vật phù du có đặc tính là sẽ nổi lên mặt nước vào sáng sớm và ban đêm, còn ban ngày thường chìm xuống dưới ao. Chúng phát triển mạnh vào mùa xuân, thường nổi từng đám lên trên mặt ao. Các nhà nghiên cứu phải soi chúng dưới kính hiển vi ở độ phóng đại tới 100 lần mới phát hiện và phân biệt được những loài động vật phù du khác nhau.

Trong đó, các loài động vật phù du quan trọng nhất có thể kể đến:

• Protozoa: động vật nguyên sinh
• Rolifera: luân trùng
• Các loài giáp xác như rận nước (Daphnia), trứng nước hay bo bo (Moina), bọ một mắt (Cyclops),…

Quản lý thức ăn tự nhiên cho tôm như thế nào?

Lượng thức ăn tự nhiên trong ao tôm nhiều hay ít, có chất lượng hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, quan trọng nhất là chất lượng nước ao.

Cụ thể, sự phát triển của nguồn thức ăn tự nhiên phụ thuộc vào việc bà con gây màu nước trước khi thả giống. Vào thời điểm chuẩn bị ao, cần thực hiện các biện pháp gây màu nước ao tôm để ao có được màu đạt tiêu chuẩn như màu trà, xanh nõn chuối, xanh vàng hoặc màu đậu xanh.

Ở tháng đầu tiên ương ao thường dễ mất màu. Bà con nên chủ động gây nguồn thức ăn tự nhiên bằng cách sử dụng các sản phẩm truyền thống như bột đậu nành, bột huyết hoặc một số sản phẩm công nghiệp chất lượng để mang lại hiệu quả nhanh hơn.

Ngoài ra, việc nuôi tôm với mật độ quá dày và bổ sung quá nhiều thức ăn cũng ảnh hưởng tới nguồn thức ăn tự nhiên của tôm. Việc này khiến chất thải hữu cơ tích lũy nhiều trong lớp bùn đáy ao, làm độc tố phát sinh, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, phát triển và sự phong phú của cả quần thể động vật phù du lẫn tôm trong ao. Vì vậy việc định kỳ xử lý khí độc ao nuôi, xử lý lớp bùn đáy ao cũng là một vấn đề quan trọng bà con không được bỏ qua.

Tham khảo: Hàm lương protein và axiamin trong thức ăn cho tôm

Bên cạnh đó bà con lưu ý, lượng chất thải trong ao sẽ có xu hướng gia tăng càng về thời điểm cuối vụ. Chất hữu cơ tích tụ nhiều khiến ao nuôi xảy ra tình trạng thiếu oxy, vì cùng lúc có quá nhiều sinh vật sử dụng oxy như tôm nuôi, tảo, vi khuẩn,… Lượng oxy hòa tan càng thấp thì mật độ động vật phù du sẽ giảm dần. Bà con nhớ lưu ý để điều chỉnh hàm lượng oxy trong ao về mức phù hợp, kết hợp sử dụng các sản phẩm men vi sinh hỗ trợ mang đến môi trường ao nuôi lý tưởng cho tôm sinh trưởng.

Tham khảo: Cách cho tôm ăn

Một điều khá thú vị liên quan đến hệ động vật phù du trong ao là chúng có thể sẽ cạnh tranh nguồn thức ăn cùng với tôm. Điều này góp phần kích thích sự tranh giành con mồi, giúp tôm linh hoạt, vận động nhiều hơn, từ đó tiêu thụ nhiều thức ăn hơn và cũng sẽ khỏe mạnh, chóng lớn hơn. Vì vậy bà con nhớ tham khảo thực hiện các biện pháp mà Biogency gợi ý ở trên để quản lý lượng thức ăn tự nhiên trong ao tôm luôn ở mức ổn định, thích hợp cho sự phát triển của tôm và đảm bảo môi trường nước luôn lý tưởng.

Tham khảo: Công nghệ copefloc - nuôi tôm bằng thức ăn tự nhiên

Song song với việc cho tôm ăn thường xuyên, đều đặn với liều lượng hợp lý, bà con cũng cần lưu ý quản lý nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm. Chúng giữ vai trò quan trọng đối với tôm ấu trùng lẫn tôm trưởng thành. Hy vọng sau bài viết này, bà con đã nắm rõ hơn về các loại sinh vật phù du làm thức ăn cho tôm. Nếu cần được tư vấn thêm về cách quản lý, cách sử dụng các loại men vi sinh của Microbe-Lift, đừng ngại liên hệ với chúng tôi qua Hotline 0909 538 514.

Tài liệu tham khảo:

https://thuysanvietnam.com.vn/copefloc-nuoi-tom-bang-thuc-an-tu-nhien/

Chịu trách nhiệm nội dung

Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh