Âm hộ là gì? Cấu tạo, vị trí, chức năng, sự thay đổi theo giai đoạn

Âm hộ là phần bên ngoài của bộ phận sinh dục ở nữ giới, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong chức năng sinh sản và chức năng sinh lý. Vậy âm hộ có cấu tạo như thế nào để đảm nhận vai trò quan trọng này?

Âm hộ là gì?

Âm hộ hay còn gọi là cửa mình, là phần bên ngoài của bộ phận sinh dục của nữ giới. Cấu tạo bao gồm: (1)

1. Gò mu

Là phần tích tụ mô mỡ dưới da và nằm nhô cao trên âm hộ, xung quanh môi lớn. Khi nữ giới đến tuổi dậy thì, lông mu bắt đầu mọc, bao phủ quanh gò mu và được gọi là ngọn đồi vệ nữ.

2. Môi bé

Là phần da mỏng không có lông xung quanh lỗ âm đạo, nằm giữa môi lớn. Môi bé sẽ khác biệt về kích thước, màu sắc và hình dạng ở mỗi cá nhân. Một số chị em có thể thấy môi bé nhô ra và to hơn cả môi lớn, hoặc môi bé bên to bên nhỏ… Bác sĩ Mai Ngân cho biết tất cả các trường hợp đều bình thường và không ảnh hưởng đến sức khỏe.

3. Môi lớn

Là phần da có lông xung quanh môi bé, kéo dài từ gò vệ nữ đến trước hậu môn. Môi lớn cùng với môi bé tạo thành lớp môi âm hộ giúp che chắn, bảo vệ toàn bộ bên trong bộ phận sinh dục của người phụ nữ.

4. Âm vật

Âm vật có kết cấu là một khối mô cứng khoảng 1,5cm nằm giữa và phía trên âm hộ, gồm quy đầu âm vật và mui âm vật. Đầu âm vật được che chắn tại nơi hai môi bé hợp lại trên niệu đạo.

Bác sĩ Mai Ngân cho biết âm vật tập trung khoảng 8.000 đầu dây thần kinh, là cơ quan nhạy cảm nhất và giúp người phụ nữ đạt khoái cảm khi quan hệ tình dục.

5. Niệu đạo

Còn gọi là lỗ tiểu, là nơi thoát nước tiểu từ bàng quang qua ống dẫn tiểu ra bên ngoài. Niệu đạo nằm ngay trên cửa âm đạo và dưới âm vật khoảng 2cm.

6. Âm đạo

Có hình ống dài nối từ âm hộ vào tử cung bên trong. Âm đạo có tính đàn hồi cao, có khả năng co giãn hỗ trợ cho việc quan hệ tình dục và sinh nở ở người phụ nữ.

7. Màng trinh

Là một tấm màng mỏng nằm phía trong cửa âm đạo, cách cửa âm đạo khoảng 1-2cm. Màng trinh là phần dư còn sót lại trong thời kỳ thai nhi phát triển, tùy theo cấu tạo cơ thể mỗi người mà một số trẻ gái khi sinh ra đã không có màng này.

Âm hộ nằm ở đâu?

Nhiều chị em lúng túng không biết âm hộ nằm ở đâu trong cơ thể. Bác sĩ Mai Ngân chia sẻ, âm hộ nằm bên trong thành môi bé, phía dưới lỗ niệu đạo và phía trên hậu môn.Đây được xem là cửa dẫn vào âm đạo, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong chức năng sinh sản và sinh lý của người phụ nữ. (2)

Chức năng của âm hộ

Như đã chia sẻ, âm hộ giữ vai trò quan trọng trong chức năng sinh sản và sinh lý của người phụ nữ. Bộ phận này giúp che chắn, bảo vệ hệ thống cơ quan sinh dục và sinh sản quan trọng như môi bé, môi lớn, âm đạo, âm vật, tử cung…

Cấu tạo âm hộ là trung tâm của hệ thống cơ quan sinh sản nữ giới, đồng thời là nơi giúp phụ nữ đạt khoái cảm trong quan hệ tình dục. Khi được kích thích, âm hộ sẽ tiết ra các tuyến nhờn, tuyến dịch âm đạo giúp việc quan hệ tình dục được trơn tru và thuận lợi hơn.

Ngoài ra, các tuyến nhờn được tiết ra từ âm hộ còn giúp làm sạch vùng kín, ngăn chặn vi khuẩn có hại xâm nhập gây bệnh, giúp bảo vệ âm đạo được sạch sẽ và khỏe mạnh.

Âm hộ có phải là âm đạo hay không?

Âm hộ thường bị hiểu lầm là âm đạo, thậm chí còn được sử dụng thay thế nhau. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều chị em chưa biết cách vệ sinh hai bộ phận này đúng cách.

Bác sĩ Mai Ngân nhấn mạnh, âm hộ không phải là âm đạo. Âm đạo là cái lỗ trong âm hộ, giữ vai trò quan trọng trong quan hệ tình dục và sinh con.

Khác với âm hộ, âm đạo ở người phụ nữ có cơ chế tự làm sạch. Nếu vệ sinh sai cách, thụt rửa sâu trong âm đạo sẽ làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và tổn thương.

Sự thay đổi của âm hộ theo giai đoạn

Theo từng giai đoạn phát triển mà âm hộ ở phụ nữ cũng sẽ có những thay đổi đặc trưng. Cụ thể là: (3)

Ở tuổi dậy thì

Đến tuổi dậy thì, cơ thể sẽ gia tăng hormone Estrogen và bắt đầu phát triển nhanh hơn. Có thể nhận thấy lông mu bắt đầu mọc nhiều, dày và xoăn. Môi bé phát triển hơn và rộng ra.

Âm hộ có thể thay đổi về màu sắc, có thể chuyển từ màu hồng nhạt sang đỏ nâu sẫm hoặc thâm đen. Màu sắc sẽ khác nhau theo sắc tộc.

Khi mang thai

Bước vào thai kỳ, nồng độ hormone Estrogen và Progesterone đều tăng lên, đồng nghĩa lưu lượng máu chảy đến âm hộ sẽ nhiều hơn và khiến âm hộ sưng lên. Lúc này màu da ở vị trí này và lỗ âm đạo có thể sẫm lại.

Bác sĩ Mai Ngân cho biết, một số phụ nữ mang thai có thể bị giãn tĩnh mạch ở âm hộ, âm đạo và hậu môn khi mang thai. Tình trạng này có thể gây khó chịu nhưng sẽ biến mất sau khi sinh con, do đó chị em không nên quá lo lắng.

Sau sinh nở

Trong quá trình sinh nở, vùng da ở đáy chậu sẽ căng ra để đẩy em bé ra ngoài. Điều này sẽ khiến da và các mô ở tầng sinh môn bị rách. Nếu vết rách nhỏ có thể tự lành mà không cần khâu, vết rách lớn có thể can thiệp thủ thuật.

Một vấn đề khác thường gặp sau sinh con là khô âm đạo, nhất là trong giai đoạn mẹ cho con bú. Tình trạng khô âm đạo xảy ra do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể. Nếu cảm thấy khó chịu, chị em hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn giải pháp cải thiện.

Tuổi tiền mãn kinh - mãn kinh

Việc giảm nồng độ Estrogen tuổi tiền mãn kinh - mãn kinh có thể khiến lớp niêm mạc đường tiết niệu ở phụ nữ mỏng đi, dẫn đến các hội chứng cơ quan sinh dục thời kỳ mãn kinh gồm ngứa rát, kích ứng, giảm độ đàn hồi, giảm tiết dịch bôi trơn…

Âm hộ khỏe mạnh là như thế nào?

Thực tế cho thấy kích thước, màu sắc và hình dạng là khác nhau ở mỗi cá nhân. Do đó, nếu chị em không gặp các tình trạng như nổi mụn hoặc mẩn đỏ, ngứa rát, tiết khí hư bất thường, có mùi hôi… thì âm hộ hoàn toàn khỏe mạnh. (4)

Những dấu hiệu cho thấy âm hộ bất thường

Âm hộ có thể đang có vấn đề nếu có những dấu hiệu sau:

• Nóng rát;
• Ngứa hoặc kích ứng, sưng;
• Khô âm đạo;
• Tiết dịch có mùi hôi khó chịu;
• Xuất hiện vảy da.

Hầu hết các trường hợp kích ứng âm hộ đều không quá nghiêm trọng và sẽ được cải thiện khi được điều trị. Tuy nhiên, nếu chủ quan lơ là, bỏ quên triệu chứng không điều trị có thể khiến tình trạng nặng nề hơn.

Lời khuyên của bác sĩ để âm hộ luôn khỏe mạnh

Bác sĩ Mai Ngân cho biết, cơ quan này dễ bị ngứa, đau rát hoặc khô nếu:

• Rửa quá nhiều hoặc sử dụng sản phẩm rửa âm hộ không phù hợp cho môi âm hộ.
• Không tiết đủ chất nhờn từ trong âm đạo khi quan hệ tình dục.
• Bị nhiễm trùng nấm, vi khuẩn lây nhiễm qua đường quan hệ tình dục.
• Những thay đổi nội tiết tố xảy ra trong thời gian hành kinh hoặc thời kỳ tiền mãn kinh.

Để hạn chế những ảnh hưởng lên âm hộ và giữ chúng luôn khỏe mạnh, chị em cần lưu ý:

• Chỉ rửa môi âm hộ bằng nước hoặc sản phẩm phù hợp, không chứa xà phòng.
• Nên rửa bằng nước ấm, tách nhẹ nhàng môi lớn và dùng nước rửa sạch quanh âm vật và các nếp da quanh môi âm hộ.
• Chỉ vệ sinh quanh cửa âm đạo, tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo.
• Lau khô bằng khăn bông mềm.
• Sử dụng chất bôi trơn khi quan hệ tình dục nếu âm đạo không tiết đủ chất nhờn. Kiểm tra thành phần chất bôi trơn trước khi sử dụng hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn.
• Quan hệ tình dục chung thủy một bạn tình hoặc sử dụng thêm các biện pháp bảo vệ.
• Không mặc quần lót quá chật, quá bó sát.