Phân bón cần được sử dụng hợp lý sao cho đảm bảo năng suất khi thu hoạch, mang lại hiệu quả kinh tế và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Vậy bón phân hợp lý là như thế nào?
Bón phân hợp lý là gì?
Bón phân hợp lý là việc sử dụng lượng phân bón sao cho đảm bảo năng suất thu hoạch như mong muốn, đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất; bên cạnh đó, không để tồn dư trong sản phẩm thu hoạch cũng như không gây hại cho môi trường.
Bón phân hợp lý cần đảm bảo những nguyên tắc nào?
Để bón phân hợp lý, khi bón phân cần tuân thủ những nguyên tắc sau đây:
Bón phân cân đối
Mỗi loại cây trồng có nhu cầu về các chất dinh dưỡng với lượng và tỉ lệ khác nhau, nếu như thiếu hay thừa một chất dinh dưỡng nào đó, cây sẽ sinh trưởng và phát triển kém.
Lượng và tỷ lệ các chất dinh dưỡng đối với mỗi loại cây trồng còn phụ thuộc vào lượng phân bón được sử dụng và loại đất trồng. Để bón phân cân đối, bà con cần chú ý đến nhu cầu của cây, đặc điểm lý, hóa tính của đất trồng, năng suất thu hoạch mong muốn… Những điều này quyết định lượng phân bón, loại phân bón, phương pháp bón phù hợp, cân đối, nhằm ổn định và cải thiện độ phì nhiêu của đất, chống rửa trôi, ô nhiễm môi trường; đồng thời tăng năng suất thu hoạch, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đối với nông sản khi thu hoạch, nâng cao hiệu quả của phân bón và của các biện pháp kỹ thuật canh tác khác.
Bón đúng loại phân
Phân bón có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm riêng và có tác dụng khác nhau đối với cây trồng. Chính vì thế, khi bón phân cho cây, bà con cần bón đúng loại phân mà cây trồng cần, như vậy cây mới hấp thu và phát triển tốt. Nếu bón phân không đúng loại, không những gây lãng phí mà hiệu quả còn không cao, thậm chí ảnh hưởng đến môi trường.
Để lựa chọn được đúng loại phân, bà con cần dựa vào nhu cầu của cây, đồng thời phải dựa vào đặc điểm và tính chất của đất. Đất chua không nên bổ sung các loại phân có chứa axít, trong khi đó đất kiềm không nên bón các loại phân có tính kiềm cao.
Bón đúng đối tượng
Cây trồng là đối tượng của phân bón. Ngoài ra một số chất dinh dưỡng được tập đoàn vi sinh vật đất cung cấp cho cây thông qua việc phân hủy các chất hữu cơ hoặc cố định từ không khí, bón phân để kích thích và tăng cường hoạt động của tập đoàn vi sinh vật đất nhằm cung cấp cho cây một số chất dinh dưỡng cần thiết với số lượng đầy đủ và cân đối. Trong trường hợp này, đối tượng trực tiếp của phân bón là tập đoàn vi sinh vật đất.
Bón phân còn có tác dụng làm tăng khả năng chống chịu của cây trồng đối với các điều kiện không thuận lợi trong môi trường và với sâu bệnh gây hại. Phân kali thường được sử dụng trong trường hợp này.
Như vậy, bón phân không chỉ nhằm mục đích cung cấp dinh dưỡng, thúc đẩy sự sinh trưởng và phát triển của cây mà còn nhằm tác động theo chiều hướng ngược lại, kìm hãm bớt tốc độ sinh trưởng, làm tăng tính chống chịu của cây.
Tóm lại, đối tượng của bón phân là cây trồng, tập đoàn vi sinh vật đất… Khi bón phân, bà con cần xác định được đúng đối tượng để tác động nhằm nâng cao hiệu quả của phân bón.
Bón đúng lúc, đúng lượng
Nhu cầu về dinh dưỡng của cây trồng ở mỗi giai đoạn sinh trưởng và phát triển khác nhau, có những giai đoạn cần nhiều đạm hơn kali và ngược lại. Bón phân đúng lượng và đúng lúc cây cần thì mới phát huy được hiệu quả của phân bón.
Đối với cây trồng, nhu cầu về dinh dưỡng thay đổi tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây. Có giai đoạn cây cần nhiều đạm hơn kali, ngược lại, có giai đoạn cây cần nhiều kali hơn đạm… Bón phân đúng thời điểm cây cần thì mới phát huy được hiệu quả của phân bón.
Khi bón phân cho cây trồng, bà con cần chia ra nhiều lần bón phân vào lúc cây cần, để cây hấp thu được hiệu quả nhất đối với các loại phân bón. Tránh bón một lượng quá nhiều vào một lúc, vì nồng độ và liều lượng phân bón quá cao sẽ gây ngộ độ cho cây, ảnh hưởng xấu đến bộ rễ và sự sinh trưởng của cây. Hơn nữa, nếu bón quá nhu cầu, cây không thể sử dụng hết phân bón, sẽ bị rửa trôi hoặc bị cố định lại ở trong đất, dẫn đến lãng phí và gây hại đến môi trường.
Bón đúng thời tiết, mùa vụ
Thời tiết, mùa vụ có ảnh hưởng đến hiệu quả của phân bón. Nếu bón phân vào lúc trời mưa thì phân bón sẽ bị rửa trôi khiến gây không hấp thu được, vừa lãng phí về kinh tế vừa ô nhiễm môi trường; nếu bón vào lúc nắng gắt thì phản ứng hóa học của phân bón có thể gây ra hiện tượng cháy lá, chết cây. Do vậy cần chọn thời vụ bón phân hợp lý để nâng cao hiệu suất sử dụng phân bón.
Bón đúng cách
Có nhiều cách bón phân: Bón vào hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, bón phân kết hợp với tưới nước, hòa vào nước để phun lên lá,… Có nhiều thời kỳ bón phân: Bón lót, thúc ra hoa, thúc đậu quả… cần lựa chọn đúng cách bón, thích hợp cho từng loại cây trồng, cho từng thời vụ canh tác, từng loại đất… sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón trong sản xuất nông nghiệp.
Ứng dụng phương pháp rải phân bằng máy bay không người lái là xu hướng được nhiều quốc gia áp dụng hiện nay. Công nghệ này giúp giảm số lượng lớn lao động, lượng phân bón sử dụng ít hơn, giảm chi phí sản xuất, khoảng cách các hạt phân được phủ xuống ruộng đồng đều và chính xác; hiệu suất cao, tốc độ và hiệu quả đều rất đáng kinh ngạc. Một chiếc máy bay nông nghiệp như DJI Agras T20P có tải trọng bình rải là 25 kg, T40 có tải trọng thùng rải lên tới 50kg giúp công việc rải phân bón hiệu quả hơn rất nhiều so với các phương pháp rải phân truyền thống.
Trên đây là thông tin giải đáp “bón phân hợp lý là như thế nào”. Sử dụng phân bón hợp lý giúp mang lại hiệu quả kinh tế tối ưu, an toàn cho sức khỏe con người và hạn chế tối đa tác hại tới môi trường.
Bón phân hữu cơ cho đất có tác dụng gì?
