Viêm gan B có lây không? Bệnh lây qua đường nào phổ biến hiện nay?

Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng gan do virus HBV gây ra. Bệnh có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng người bệnh. Viêm gan B được ví là “kẻ giết người thầm lặng” vì bệnh không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi gan bị tổn thương nặng sau một thời gian dài mắc bệnh. Vậy, viêm gan B lây qua đường nào? Các phương pháp phòng tránh bệnh là gì?

Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Quảng, Quản lý Y khoa vùng 4 khu vực miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, Vắc xin viêm gan B được coi là biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh bệnh viêm gan B, một bệnh nguy hiểm cho cả trẻ em và người lớn. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, việc tiêm vắc xin viêm gan B nên được thực hiện trong vòng 24 giờ sau khi sinh, sau đó tuân thủ phác đồ tiêm vắc xin viêm gan B đơn hoặc vắc xin viêm gan B được kết hợp với các mũi tiêm khác. Người lớn cần làm các xét nghiệm HBsAg và anti-HBs (HBsAb) để xác định sự nhiễm virus viêm gan B hoặc có kháng thể kháng virus viêm gan B trong cơ thể. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy HBsAg âm tính, việc tiêm vắc xin viêm gan B sớm là điều cần thiết.

Viêm gan B có lây không? Khả năng lây nhiễm viêm gan B

VIÊM GAN B CÓ LÂY. Bệnh viêm gan B do virus HBV gây ra là bệnh truyền nhiễm có thể gặp phải ở mọi đối tượng với tỷ lệ lây nhiễm cao, khả năng lây truyền từ người sang người nhanh hơn virus HIV từ 50 - 100 lần.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, virus HBV có khả năng tồn tại ở môi trường ít nhất 7 ngày. Đối với những người chưa được tiêm vắc xin phòng viêm gan B, thời gian ủ bệnh viêm gan B từ khi tiếp xúc với virus HBV đến khi bệnh phát triển là 30-180 ngày. Trong khoảng thời gian 30-60 ngày sau nhiễm, virus có thể được phát hiện trong cơ thể bằng các xét nghiệm như HBsAg.

Viêm gan B có khả năng tiến triển thành viêm gan B mạn tính, đặc biệt là đối với trẻ em và trẻ sơ sinh bị lây nhiễm từ mẹ. Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm viêm gan B, cần hiểu rõ về con đường lây nhiễm và áp dụng biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Bệnh viêm gan B lây qua đường nào?

Viêm gan B có thể lây truyền qua những con đường phổ biến như sau:

1. Mẹ truyền sang con

Truyền nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con là một trong những con đường lây nhiễm có nguy cơ cao, trong trường hợp người mẹ có nồng độ virus viêm gan B trong cơ thể cao và không thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cho con, có đến khoảng 90% số trẻ sơ sinh bị mắc viêm gan B mạn tính. Đây được xem là con đường lây truyền quan trọng nhất ở các quốc gia với mức độ lây nhiễm cao như Việt Nam.

Có 3 giai đoạn mà mẹ có thể lây truyền virus viêm gan B cho con, tuy nhiên tỷ lệ lây nhiễm không đồng nhất trong các giai đoạn này. Cụ thể:

• Giai đoạn mang thai: Do virus viêm gan B lây qua đường máu, trong giai đoạn này, sự tiếp xúc giữa mẹ và thai nhi bị hạn chế bởi hàng rào nhau thai, do đó tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang thai nhi là rất thấp, chỉ khoảng 2%. Tuy nhiên, tuyệt đối không được chủ quan, các phụ nữ bị viêm gan B cần hạn chế làm tổn thương hàng rào nhau thai để giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc máu của mẹ với thai nhi, đặc biệt là từ tháng thứ 4 trở đi trong quá trình mang thai.
• Giai đoạn chuyển dạ và sinh con: Đây là giai đoạn có tỷ lệ lây truyền virus cao nhất, lên đến 90%. Khi chuyển dạ, tử cung bắt đầu co thắt, kéo theo việc co thắt của mạch máu xung quanh thai nhi. Trong quá trình này, trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm virus HBV thông qua tiếp xúc với máu của mẹ hoặc dịch âm đạo khi trẻ chui qua âm đạo của mẹ.
• Giai đoạn cho con bú: Mặc dù DNA của virus HBV được tìm thấy trong sữa non của mẹ với nồng độ thấp, nhưng viêm gan B vẫn có khả năng lây qua đường sữa mẹ cho con bú. Vì thể, tỷ lệ lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con thông qua đường sữa là thấp, đặc biệt nếu bé đã được tiêm ngừa đầy đủ vắc xin viêm gan B và thuốc tiêm miễn dịch toàn phần (HBIG) sau khi sinh thì tỷ lệ lây nhiễm là rất thấp.

2. Quan hệ tình dục

Theo báo cáo thống kê của Mỹ, cứ 10 trường hợp viêm gan B, có khoảng 3 trường hợp là do lây nhiễm qua đường quan hệ tình dục. Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ an toàn không chỉ tăng nguy cơ mắc bệnh tình dục mà còn làm tăng khả năng lây truyền các bệnh truyền nhiễm khác. Viêm gan B là một trong những loại bệnh có thể lây truyền qua tình dục thông qua tiếp xúc với các dịch tiết của cơ thể (tinh dịch, dịch âm đạo,…)

3. Đường máu

Viêm gan B được biết đến là một loại bệnh lây truyền qua đường máu vì nồng độ virus HBV cao trong máu. Bất kỳ tiếp xúc với máu (nha khoa, phẫu thuật, xăm,..) hoặc nhận máu từ người mắc viêm gan B (truyền máu,…) đều có nguy cơ nhiễm virus HBV.

Sử dụng chung kim tiêm hoặc tái sử dụng kim tiêm đã qua sử dụng là một cách nguy hiểm để truyền virus viêm gan B cho người khác.

Nhiễm bệnh thông qua sử dụng chung kim tiêm cũng là một hình thức nhiễm bệnh qua đường máu. Kim tiêm đã qua sử dụng, bất kể là đã dùng trong môi trường y tế hay bên ngoài, đều chứa các virus và vi khuẩn, là nguyên nhân gây ra những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, bao gồm cả viêm gan B.

4. Dùng chung đồ dùng cá nhân

Sử dụng chung đồ dùng cá nhân có chứa máu, dịch tiết từ người mắc viêm gan B có thể làm bạn bị lây nhiễm virus từ người đó.

Khi sử dụng chung đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, dụng cụ cắt móng, dao cạo râu của người mắc viêm gan B, virus HBV có thể khu trú và tồn tại ít nhất 7 ngày trên các bề mặt của các đồ dùng này. Khi người sử dụng sau đó sử dụng các đồ dùng này mà không được vệ sinh kỹ càng hoặc không được tiệt trùng, virus có thể truyền nhiễm sang người mới.

Xem thêm:

• Viêm gan B có lây qua đường ăn uống không?
• Viêm gan B có lây qua đường nước bọt không?

Ngăn ngừa lây nhiễm viêm gan B

Dựa vào các con đường lây nhiễm của bệnh, có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa dưới đây để ngăn chặn việc lây truyền viêm gan B:

1. Đối với con đường lây từ mẹ truyền sang con

• Điều trị nồng độ virus cao cho thai phụ: Nếu thai phụ có nồng độ virus HBV cao, có thể được chỉ định sử dụng thuốc kháng virus trong 3 tháng cuối của thai kỳ. Biện pháp này nhằm giảm nồng độ virus xuống mức thấp, giảm nguy cơ lây truyền virus từ mẹ sang con.
• Tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh: Việc tiêm ngừa đầy đủ vắc xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh là một biện pháp quan trọng để ngăn chặn việc lây truyền virus. Việc tiêm ngừa được khuyến cáo thực hiện trong vòng 24 giờ sau khi sinh và được tiếp tục theo hệ thống liều tiêm khác nhau. Vắc xin viêm gan B giúp tạo ra kháng thể chống lại virus trong cơ thể, giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiễm virus khi chẳng may tiếp xúc với virus trong quá trình sinh nở.
• Tiêm HBIG cho trẻ sơ sinh: HBIG là một loại thuốc chứa kháng thể chống lại virus viêm gan B. Thuốc này có thể được tiêm cho trẻ sơ sinh trong vòng 12 giờ sau khi sinh. HBIG cung cấp nguồn kháng thể ngay lập tức, bảo vệ trẻ khỏi lây truyền virus từ mẹ.

3. Đối với con đường lây qua quan hệ tình dục

Để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan B và các bệnh truyền nhiễm khác, cần thực hiện quan hệ tình dục an toàn bằng các biện pháp như:

• Sử dụng bao cao su hoặc màng chắn nha khoa khi có phát sinh quan hệ;
• Hạn chế số lượng đối tác tình dục và duy trì quan hệ tình dục đối tác đáng tin cậy, chung thủy 1 vợ - 1 chồng để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh;
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, thông qua các xét nghiệm có thể phát hiện sớm viêm gan B ở giai đoạn sớm và kịp thời điều trị.

4. Đối với con đường lây truyền qua đường máu

Thận trọng và tuân thủ các biện pháp an toàn khi tham gia các hoạt động tiếp xúc với máu người khác, chẳng hạn như phẫu thuật, thăm khám nha khoa hoặc tiến hành xăm hình. Cần đảm bảo các dụng cụ đã qua quá trình tiệt trùng, khử trùng theo tiêu chuẩn để giảm thiểu nguy cơ nhiễm viêm gan B qua đường máu một cách tối đa.

5. Đối với con đường lây truyền qua việc dùng chung đồ dùng cá nhân

Đảm bảo vệ sinh và tiệt trùng đồ dùng cá nhân của riêng mình, tránh sử dụng chung với người khác (bàn chải đánh răng, dao cạo râu, đồ lót, dụng cụ cắt móng, khăn tắm,…), đặc biệt là nếu không biết chính xác về tình trạng bệnh lý của đối phương. Điều này giúp giảm nguy cơ truyền nhiễm virus viêm gan B qua con đường này.

Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng cho Trẻ em và Người lớn VNVC luôn nỗ lực để đảm bảo cung cấp đầy đủ vắc xin phòng ngừa viêm gan B cũng như các loại vắc xin khác dành cho trẻ em và người lớn, kể cả vắc xin khan hiếm. 100% vắc xin được bảo quản an toàn trong hệ thống dây chuyền lạnh Cold Chain và hệ thống kho lạnh đạt chuẩn Quốc tế GSP, luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu chủng ngừa vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm của người dân.

VNVC là đơn vị tiêm chủng an toàn hàng đầu với hàng trăm trung tâm quy mô lớn trên toàn quốc cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn, chất lượng và cao cấp cho cả trẻ em và người lớn. VNVC là đối tác chiến lược quan trọng của nhiều tập đoàn dược phẩm và hãng vắc xin hàng đầu thế giới, đảm bảo cung ứng đến người dân đầy đủ những loại vắc xin thế hệ mới, chất lượng cao với số lượng lớn, bình ổn giá, cam kết không tăng giá kể cả các loại vắc xin hot, vắc xin khan hiếm.

VNVC thường xuyên mang đến nhiều chương trình ưu đãi giá hấp dẫn, nhiều quà tặng giá trị cùng các Gói vắc xin linh hoạt, hỗ trợ trả góp 0% lãi suất trong 6 hoặc 12 tháng nhằm bình đẳng hóa nhu cầu phòng bệnh của mọi người dân, hỗ trợ người dân tiếp cận gần - tiện lợi - nhanh chóng hơn với dịch vụ tiêm chủng an toàn, chất lượng và hiệu quả. Đồng thời, nâng cao sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống của cộng đồng.

Nhằm mang đến sự tiện lợi và phục vụ tốt nhất, đáp ứng đa dạng nhu cầu tiêm chủng của Khách hàng, các Trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc làm việc xuyên trưa không nghỉ, cả thứ 7 và chủ nhật, lễ tết (một số trung tâm có giờ làm việc riêng).

Để tư vấn về vắc xin và tiêm chủng, Khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp thông qua:

• Hotline: 028 7102 6595
• Fanpage: VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây
• Để đặt mua và tham khảo các loại vắc xin cho trẻ em và người lớn, Quý khách hàng vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

Vậy viêm gan B lây truyền qua đường nào? Viêm gan B có thể lây truyền từ mẹ sang con, thông qua quan hệ tình dục, qua đường máu và qua các vật dụng cá nhân dùng chung. Do đó, việc nắm rõ các đường lây nhiễm mà viêm gan B là rất quan trọng để sớm thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc xin viêm gan B cho trẻ em và người lớn, sử dụng bảo hộ khi tiếp xúc với máu hoặc chất lỏng cơ thể, duy trì quan hệ tình dục an toàn,…